Đề án tốt nghiệp: Quản lý viên chức giáo dục huyện Ea Súp, tỉnh Đắk Lắk

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:74

Thêm vào BST

Báo xấu

1
lượt xem 0
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đề án "Quản lý viên chức giáo dục huyện Ea Súp, tỉnh Đắk Lắk" được hoàn thành với mục tiêu nhằm nghiên cứu những vấn đề lý luận và thực trạng quản lý viên chức giáo dục tại huyện Ea Súp, tỉnh Đắk Lắk, đề án đề xuất một số giải pháp hoàn thiện quản lý viên chức giáo dục tại huyện Ea Súp, tỉnh Đắk Lắk.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đề án tốt nghiệp: Quản lý viên chức giáo dục huyện Ea Súp, tỉnh Đắk Lắk

BỘ NỘI VỤ HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA NGUYỄN VĂN KHÓA QUẢN LÝ VIÊN CHỨC GIÁO DỤC HUYỆN EA SÚP TỈNH ĐẮK LẮK ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG NGÀNH: QUẢN LÝ CÔNG Đắk Lắk, Tháng 10 năm 2024
BỘ NỘI VỤ HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA NGUYỄN VĂN KHÓA QUẢN LÝ VIÊN CHỨC GIÁO DỤC HUYỆN EA SÚP TỈNH ĐẮK LẮK ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG NGÀNH: QUẢN LÝ CÔNG MÃ SỐ: 8 34 04 03 NGƯỜI HƯỚNG DẪN: PGS.TS. HOÀNG MAI Đắk Lắk, Tháng 10 năm 2024
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan Đề án này là công trình nghiên cứu của cá nhân tôi, được thực hiện dưới sự hướng dẫn khoa học của Phó Giáo sư - Tiến sĩ Hoàng Mai. Các số liệu nghiên cứu và kết luận được trình bày trong đề án này là hoàn toàn trung thực. Đắk Lắk, tháng 10 năm 2024 Tác giả đề án Nguyễn Văn Khóa
LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành chương trình đào tạo thạc sỹ Quản lý công và Đề án tốt nghiệp, ngoài sự nỗ lực của bản thân, em đã nhận được sự giúp đỡ tận tình của thầy cô, các bạn trong lớp, các anh chị đã tốt nghiệp các khóa trước, đồng nghiệp và gia đình. Em xin gửi lời cảm ơn đến các thầy, cô tham gia giảng dạy đã truyền đạt kiến thức bổ ích cho chúng em để ngày càng nâng cao năng lực chuyên môn; cảm ơn cô giáo chủ nhiệm đã hỗ trợ về mọi mặt cho lớp chúng em suốt quá trình học tập. Đặc biệt em xin gửi lời cảm ơn tới PGS.TS. Hoàng Mai đã hướng dẫn em hoàn thành Đề cương, Đề án đảm bảo tiến độ. Em xin chân thành cảm ơn! Đắk Lắk, tháng 10 năm 2024 Tác giả đề án Nguyễn Văn Khóa
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT Từ viết tắt Nguyên nghĩa CNH, HĐH Công nghiệp hóa, hiện đại hóa GDĐT Giáo dục và Đào tạo KT-XH Kinh tế - xã hội QLNN Quản lý nhà nước QLGD Quản lý giáo dục UBND Ủy ban nhân dân
MỤC LỤC LỜI CẢM ƠN .................................................................................................. 2 DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT.......................................................................... 3 MỤC LỤC ........................................................................................................ 4 PHẦN MỞ ĐẦU .............................................................................................. 1 1. Lý do xây dựng đề án .............................................................................................. 1 2. Tổng quan tình hình nghiên cứu ............................................................................. 2 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề án........................................................... 3 3.1. Đối tượng nghiên cứu của đề án.................................................................. 3 3.2. Phạm vi nghiên cứu của đề tài..................................................................... 3 4. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu của đề án ........................................................... 3 4.1. Mục tiêu nghiên cứu .................................................................................... 3 4.2. Nhiệm vụ nghiên cứu của đề án ................................................................... 4 5. Phương pháp nghiên cứu của đề án ........................................................................ 4 5.1. Phương pháp luận........................................................................................ 4 5.2. Phương pháp nghiên cứu cụ thể .................................................................. 4 6. Hiệu quả của đề án………………………………………………………………. 5 7. Nội dung của đề án………………………………………………………………. 5 PHẦN NỘI DUNG .......................................................................................... 6 CHƯƠNG 1: .................................................................................................... 6 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ VIÊN CHỨC GIÁO DỤC .................... 6 1.1. Khái niệm, đặc điểm, vai trò của quản lý viên chức giáo dục ............................. 6 1.1.1. Khái niệm viên chức giáo dục................................................................... 6 1.1.2 .Vị trí, vai trò của viên chức giáo dục ....................................................... 6 1.1.3 Khái niệm và vai trò của quản lý viên chức giáo dục ............................... 8 1.2. Nội dung quản lý viên chức giáo dục................................................................. 12 1.2.1. Xây dựng vị trí việc làm .......................................................................... 13 1.2.2. Lập quy hoạch, kế hoạch xây dựng và phát triển đội ngũ viên chức giáo dục ............................................................................................................................. 14
1.2.3. Đào tạo, bồi dưỡng viên chức giáo dục .................................................. 16 1.2.4. Đánh giá khen thưởng, kỷ luật viên chức giáo dục ................................ 18 1.2.5. Thực hiện chế độ tiền lương, chính sách đãi ngộ đối với viên chức giáo dục ............................................................................................................................. 19 1.2.6. Thanh tra, kiểm tra quản lý viên chức .................................................... 21 1.3. Hình thức, biện pháp quản lý viên chức giáo dục .............................................. 22 1.3.1. Hình thức quản lý viên chức giáo dục .................................................... 22 1.3.2. Biện pháp quản lý ................................................................................... 24 1.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý viên chức giáo dục...................................... 25 1.4.1. Hệ thống thể chế quản lý viên chức giáo dục ......................................... 25 1.4.2. Năng lực của bộ máy quản lý viên chức giáo dục .................................. 26 1.4.3. Công nghệ thông tin ................................................................................ 28 CHƯƠNG 2: .................................................................................................. 30 THỰC TRẠNG QUẢN LÝ VIÊN CHỨC GIÁO DỤC TẠI HUYỆN EA SÚP, TỈNH ĐẮK LẮK ................................................................................. 30 2.1. Khái quát về đặc điểm tự nhiên, kinh tế, xã hội và đội ngũ viên chức giáo dục huyện Ea Súp, tỉnh Đắk Lắk ..................................................................................... 30 2.1.1. Điều kiện tự nhiên, kinh tế, xã hội .......................................................... 30 2.1.2. Khái quát về viên chức giáo dục tại huyện Ea Súp, tỉnh Đắk Lắk ......... 32 2.2. Phân tích thực trạng quản lý viên chức giáo dục huyện Ea Súp, tỉnh Đắk Lắk giai đoạn 2020 -2023 ................................................................................................. 34 2.2.1. Về xây dựng vị trí việc làm đối với viên chức giáo dục tại huyện Ea Súp, tỉnh Đắk Lắk .............................................................................................................. 34 2.2.2. Về lập kế hoạch, quy hoạch xây dựng và phát triển đội ngũ viên chức giáo dục ..................................................................................................................... 36 2.2.3. Chế độ tiền lương, chế độ chính sách đối với viên chức giáo dục ......... 37 2.2.4. Về công tác đào tạo, bồi dưỡng viên chức giáo dục ............................... 40 2.2.5. Về công tác khen thưởng và kỷ luật ........................................................ 43 2.2.6. Về thanh tra, kiểm tra quản lý viên chức ............................................... 45
2.3. Đánh giá thực trạng quản lý viên chức giáo dục huyện Ea Súp, tỉnh Đắk Lắk . 47 2.3.1. Những kết quả đạt được ......................................................................... 47 2.3.2. Những hạn chế và tồn tại ........................................................................ 48 2.3.3. Nguyên nhân hạn chế và tồn tại ............................................................. 49 CHƯƠNG 3: .................................................................................................. 51 GIẢI PHÁP, NGUỒN LỰC VÀ LỘ TRÌNH HOÀN THIỆN QUẢN LÝ VIÊN CHỨC GIÁO DỤC HUYỆN EA SÚP, TỈNH ĐẮK LẮK .............. 51 3.1. Giải pháp hoàn thiện công tác quản lý viên chức giáo dục trên địa bàn huyện Ea Súp, tỉnh Đắk Lắk ..................................................................................................... 51 3.1.1. Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý của Nhà nước đối với viên chức giáo dục..................................................................................................... 51 3.1.2. Hoàn thiện chiến lược, kế hoạch phát triển đội ngũ viên chức ngành giáo dục ..................................................................................................................... 51 3.1.3. Hoàn thiện hệ thống văn bản liên quan đến quản lý nhà nước về viên chức giáo dục ............................................................................................................ 52 3.1.4. Nâng cao chất lượng công tác tuyển dụng, khen thưởng, kỷ luật, đánh giá viên chức ............................................................................................................. 52 3.1.5. Tiếp tục triển khai đồng bộ việc đào tạo, bồi dưỡng nâng cao năng lực cho viên chức giáo dục .............................................................................................. 53 3.1.6. Kiện toàn tổ chức bộ máy và nhân sự Phòng GDĐT, tăng cường công tác phối hợp với các phòng ban khác trong hoạt động quản lý viên chức giáo dục trên địa bàn ............................................................................................................... 54 3.1.7. Tăng cường công tác thanh kiểm tra, giám sát và xử lý vi phạm ........... 55 3.2. Lộ trình thực hiện đề án ..................................................................................... 56 3.2.1. Mục tiêu và phạm vi đề án ...................................................................... 56 3.2.2. Tiến độ thực hiện đề án........................................................................... 57 3.2.3. Phân công nhiệm vụ để thực hiện đề án ................................................. 59 3.2.4. Kinh phí thực hiện đề án ......................................................................... 60 KẾT LUẬN .................................................................................................... 60
KIẾN NGHỊ ................................................................................................... 61 1. Đối với Trung ương .............................................................................................. 61 2. UBND tỉnh Đắk Lắk ............................................................................................. 61 3. Đối với UBND huyện ........................................................................................... 61 TÀI LIỆU THAM KHẢO: ........................................................................... 62
1 PHẦN MỞ ĐẦU 1. Lý do xây dựng đề án Viên chức ngành giáo dục tại Việt Nam được quan tâm, ưu tiên đặc biệt, giữ vai trò, vị trí vô cùng quan trọng trong sự phát triển chung của đất nước, do đó là thành tố quan trọng trong việc tăng trưởng kinh tế và phát triển xã hội. Phát triển giáo dục trong giai đoạn hiện nay là sự nghiệp của Đảng, Nhà nước và của toàn dân, trong đó viên chức giáo dục là một trong những nhân tố chính trong hệ thống giáo dục đây là số lượng cốt lõi, đóng vị trí quan trọng trong lĩnh vực quyết định chất lượng giáo dục. Trải qua hơn 10 năm, thực hiện Nghị quyết số 29-NQ/TW, ngày 4/11/2013 “Về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế” đã được Hội nghị Trung ương 8 (khóa XI) thông qua, Đảng và Nhà nước ta không ngừng quyết tâm xây dựng, phát triển đội ngũ viên chức giáo dục bảo đảm đủ về số lượng, đồng bộ về cơ cấu, theo hướng đạt chuẩn trình độ, chất lượng ngày càng được nâng cao, tập trung nâng cao bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức, lối sống, nghiệp vụ của nhà giáo, trình độ chuyên môn và lương tâm nghề nghiệp, đáp ứng đòi hỏi ngày càng cao đối với sự nghiệp giáo dục trong công cuộc công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, đặc biệt trong giai đoạn chuyển đổi số hiện nay đang diễn ra trên toàn cầu. Viên chức giáo dục chiếm trên 75% viên chức cả nước đây là đội ngũ viên chức với số lượng lớn, chất lượng ngày càng cao. Thực hiện các mục tiêu kinh tế - xã hội của huyện Ea Súp, tỉnh Đắk Lắk, cùng với sự cố gắng chung, đội ngũ viên chức Giáo dục tại huyện đã có những đóng góp quan trọng vào việc hoàn thiện cơ chế chính sách, thành lập các trung tâm phục vụ hành chính công các cấp, nghiên cứu triển khai xây dựng chính quyền số, chính quyền điện tử, lộ trình đào tạo công dân điện tử... Tuy nhiên, việc xây dựng đội ngũ viên chức giáo dục tại huyện Ea Súp chưa phù hợp yêu cầu phát triển chung của giáo dục và tiềm năng sẵn có; đánh giá và sử dụng viên chức, công tác quy hoạch, quản lý, đào tạo, bồi dưỡng còn hạn chế, vướng mắc; nguồn nhân lực chất lượng
2 cao còn thiếu, lộ trình, kế hoạch đào tạo bổ sung còn gặp nhiều khó khăn; còn một số lượng làm việc trong cơ quan hành chính nhà nước, đơn vị sự nghiệp Giáo dục hiện nay làm việc với tư tưởng yên vị, thiếu đam mê, không tích cực, tinh thần cống hiến không cao; một số còn hạn chế về năng lực và nghiệp vụ giảng dạy; thiếu sự năng động, đổi mới, sáng tạo trong công việc, thiếu kỹ năng quản lý hành chính, hành chính hóa nhà nước nên khi giải quyết công việc còn thiếu thuyết phục, lúng túng làm chưa hiệu quả. Xuất phát từ những yếu tố trên, công tác quản lý viên chức giáo dục trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk trong đó có huyện Ea Súp là yêu cầu vừa có tính cấp thiết cần được giải quyết ngay đồng thời mang tính chiến lược lâu dài. Theo đó, tôi chọn đề án: “Quản lý viên chức giáo dục huyện Ea Súp, tỉnh Đắk Lắk”, làm đề án thạc sĩ ngành Quản lý công. 2. Tổng quan tình hình nghiên cứu Cho đến nay, đã có khá nhiều công trình nghiên cứu về lĩnh quản lý viên chức nói chung. Trong đó, có một số công trình nghiên cứu khoa học có chủ đề liên quan đến đề tài được công bố như: Trần Thị Lan (2024) “Nâng cao năng lực của viên chức hành chính dựa vào môi trường học tập và phát triển nghề nghiệp”, Tạp chí Quản lý nhà nước, số 340. Trong bài tác giả đã phân tích những bất cập trong thực trạng môi trường học tập và phát triển nghề nghiệp ở nước ta; và đi sâu phân tích một số tác động của môi trường học tập và phát triển nghề nghiệp đến sự nâng cao năng lực của viên chức hành chính, từ đó đề xuất một số giải pháp nâng cao năng lực của viên chức hành chính hiện nay. Nguyễn Thành Bắc (2016), Quản lý nhà nước về đội ngũ giáo viên Trung học phổ thông công lập trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh. Luận văn thạc sĩ Quản lý công, Học viện Hành chính Quốc gia, Hà Nội. Đây là công trình nghiên cứu đã tập trung phân tích thực trạng và đánh giá công tác QLNN về đội ngũ giáo viên Trung học phổ thông công lập trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh. Trên tình thần Nghị quyết Hội nghị Trng ương lần thứ 8 khóa XI về dổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo; từ
3 đó đề xuất những giải pháp nhằm quản lý hiệu quả đội ngũ giáo viên trong các trường Trung học phổ thông trên địa bàn tỉnh. Bùi Văn Hà (2023), “ Xây dựng chính sách phát triển đội ngũ viên chức ngành giáo dục và đào tạo phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước trong giai đoạn mới”. Tạp chí Cộng sản số ISSN 2734- 9071. Bài viết đã chỉ rõ quan điểm, định hướng xây dựng chính sách phát triển đội ngũ viên chức ngành giáo dục và đào tạo từ đó đề ra các giải pháp trọng tâm trong thời gian tới. Nguyễn Xuân Thu (2020), “Đổi mới tuyển dụng, sử dụng và quản lý viên chức: nhìn từ các trường đại học công lập”. Tạp chí Quản lý nhà nước số ISSNe 2815- 5831. Bài viết thể hiện xu hướng tự chủ đại học đòi hỏi các quy định của Nhà nước về tuyển dụng, sử dụng và quản lý viên chức phải tạo ra hành lang pháp lý theo hướng quy chuẩn, đồng thời cần bảo đảm linh hoạt để các cơ sở giáo dục đại học thực hiện. Các công trình nghiên cứu trên đều có những đóng góp nhất định về mặt lý luận và thực tiễn cho công tác quản lý viên chức nói chung. Tuy nhiên, chưa có đề tài, đề án nào nghiên cứu về Quản lý viên chức giáo dục huyện Ea Súp, tỉnh Đắk Lắk và không trùng lắp với các đề tài, đề án đã nghiên cứu khác. 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề án 3.1. Đối tượng nghiên cứu của đề án Quản lý viên chức giáo dục tại huyện Ea Súp, tỉnh Đắk Lắk. 3.2. Phạm vi nghiên cứu của đề án - Phạm vi không gian: Tại huyện Ea Súp, tỉnh Đắk Lắk. - Phạm vi thời gian: Đề án nghiên cứu thực trạng quản lý viên chức tại huyện Ea Súp, tỉnh Đắk Lắk từ năm 2019 đến năm 2023 và định hướng đến năm 2030. 4. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu của đề án 4.1. Mục tiêu nghiên cứu Trên cơ sở nghiên cứu những vấn đề lý luận và thực trạng quản lý viên chức giáo dục tại huyện Ea Súp, tỉnh Đắk Lắk, đề án đề xuất một số giải pháp hoàn thiện quản lý viên chức giáo dục tại huyện Ea Súp, tỉnh Đắk Lắk.
4 4.2. Nhiệm vụ nghiên cứu của đề án - Hệ thống hóa cơ sở lý luận về quản lý viên chức giáo dục. - Phân tích thực trạng, đồng thời đánh giá kết quả đạt được, các hạn chế và nguyên nhân của hạn chế trong quản lý viên chức viên chức giáo dục tại huyện Ea Súp, tỉnh Đắk Lắk. - Đề xuất giải pháp, lộ trình hoàn thiện quản lý viên chức giáo dục tại huyện Ea Súp, tỉnh Đắk Lắk trong thời gian tới. 5. Phương pháp nghiên cứu của đề án 5.1. Phương pháp luận Đề án trên cơ sở lấy chủ nghĩa duy vật lịch sử và duy vật biện chứng của Học thuyết Mác-Lênin đồng thời bám sát chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước làm cơ sở phương pháp luận. 5.2. Phương pháp nghiên cứu cụ thể - Phương pháp thống kê (mô tả, so sánh) thu thập, xử lý và phân tích dữ liệu lưu trữ tại huyện Ea Súp của các cấp, các ban, ngành để phân tích, đánh giá thực tiễn về quản lý viên chức giáo dục; với kết quả, tồn tại làm cơ sở để kiểm chứng, tìm tòi; đồng thời đưa ra những biện pháp, giải pháp về quản lý viên chức giáo dục tại huyện Ea Súp, tỉnh Đắk Lắk. - Phương pháp nghiên cứu tài liệu: nghiên cứu thông tin, số liệu thứ cấp thu thập thông qua các báo cáo định kỳ có liên quan đến quản lý viên chức giáo dục, văn bản pháp quy liên quan đến đề án tại huyện Ea Súp, tỉnh Đắk Lắk. - Phương pháp tổng hợp và xử lý số liệu: Các dữ liệu được chọn lọc và thu thập theo phương pháp thống kê, được tổng hợp thông qua các số liệu. Dữ liệu khảo sát được xử lý bằng phần mềm Excel. - Sử dụng phương pháp lịch sử và logic để trình bày nội dung nghiên cứu. - Phương pháp tổng hợp và phân tích định lượng: Tìm hiểu trên nguồn tài liệu, thông tin được lưu trữ tại các đơn vị trường học, báo cáo của Phòng GDĐT huyện và những số liệu thu thập được để phân tích, đánh giá thực tiễn thực hiện quản lý viên chức giáo dục; từ kết quả và tồn tại làm cơ sở để đưa ra các kết luận và
5 đưa ra những biện pháp, giải pháp hiệu quả về quản lý viên chức giáo dục tại huyện Ea Súp, tỉnh Đắk Lắk. 6. Hiệu quả của đề án Đề án làm tài liệu cung cấp, tham khảo, nghiên cứu cho công tác quản lý viên chức giáo dục tại huyện Ea Súp, tỉnh Đắk Lắk. Đề án nghiên cứu và chỉ ra những hạn chế, tồn tại trong công tác quản lý viên chức giáo dục tại huyện Ea Súp, tỉnh Đắk Lắk, trên cơ sở đó đề ra các giải pháp với trọng tâm khắc phục những hạn chế này 7. Nội dung của đề án Đề án bao gồm: Phần mở đầu, Nội dung, Kết luận, Kiến nghị, Tài liệu tham khảo và phụ lục. Phần nội dung chính của Đề án được trình bày như sau: Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý viên chức giáo dục. Chương 2: Thực trạng quản lý viên chức giáo dục tại huyện Ea Súp, tỉnh Đắk Lắk. Chương 3: Giải pháp, nguồn lực và lộ trình hoàn thiện quản lý viên chức giáo dục tại huyện Ea Súp, tỉnh Đắk Lắk.
6 PHẦN NỘI DUNG CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ VIÊN CHỨC GIÁO DỤC 1.1. Khái niệm, đặc điểm, vai trò của quản lý viên chức giáo dục 1.1.1. Khái niệm viên chức giáo dục Viên chức giáo dục là những người làm việc trong các cơ sở giáo dục công lập. Các chức danh nghề nghiệp của họ được pháp luật quy định rõ ràng. Viên chức giáo dục xét theo vị trí việc làm bao gồm viên chức quản lý, viên chức giáo viên, viên chức nhân viên. Viên chức giáo viên là những người được giao nhiệm giảng dạy tại các cơ sở giáo dục công lập, thực hiện công tác chuyên môn nghiệp vụ giảng dạy. Viên chức quản lý là người giữ chức vụ quản lý có thời hạn, được giao trách nhiệm điều hành và tổ chức thực hiện các công việc cụ thể trong đơn vị sự nghiệp công lập. Tuy nhiên, họ không phải là công chức và được hưởng phụ cấp chức vụ quản lý. Bên cạnh đó, viên chức giáo dục còn có những vị trí việc làm góp phần hỗ trợ phục vụ cho công tác giáo dục, đào tạo như: kế toán, thủ quỹ, nhân viên phụ trách phòng thí nghiệm, văn phòng...). Viên chức giáo dục có đội ngũ giảng dạy đông đảo là giáo viên, trực tiếp giảng dạy tại các cơ sở giáo dục. Họ đóng vai trò quan trọng trong việc giảng dạy và giáo dục, quyết định đến chất lượng dạy – học trong các cơ sở giáo dục. Tóm lại, Viên chức giáo dục là những người làm công tác giảng dạy trong các cơ sở giáo dục, bao gồm cả mầm non, phổ thông và nghề nghiệp. Họ có nhiệm vụ truyền đạt kiến thức và hướng dẫn học sinh, sinh viên trong quá trình học tập. Với tư cách là viên chức, họ được tuyển dụng và làm việc trong các đơn vị sự nghiệp công lập, được hưởng lương do ngân quỹ giáo dục công lập theo quy định của pháp luật. 1.1.2 .Vị trí, vai trò của viên chức giáo dục Viên chức giáo dục đóng một vai trò quan trọng trong việc hình thành và phát triển nhân cách học sinh. Với vai trò cốt cán, viên chức giáo dục có trách nhiệm thực hiện và hiện thực hóa các mục tiêu giáo dục. Tầm quan trọng đó được thể hiện ở các yếu tố như:
7 Thứ nhất, viên chức giáo dục là người trực tiếp cung cấp kiến thức nền tảng về văn hóa và khoa học cho học sinh. Họ đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển trí tuệ, khơi dậy các năng lực cơ bản và quan trọng của học sinh. Đây là thế hệ mới, thế hệ tương lai của Tổ quốc. Do đó đòi hỏi đối với thế hệ tương lai phải là người có hệ thống tri thức vô cùng phong phú, sâu rộng được đúc kết từ trong lịch sử đến hiện tại; là người được giáo dục phát triển toàn diện về năng lực và phẩm chất. Để giáo dục và đào tạo thế hệ tương lai đó trong nền giáo dục đào tạo XHCN thì tầm quan trọng của quản lý là nhân tố quyết định. Do đó, với nhiệm vụ trang bị đầy đủ những tri thức về văn hóa, khoa học và kỹ năng sống cũng như những trải nghiệm thực tế sẽ giúp học sinh có thái độ tôn trọng kỷ luật, ý thức học tập, chủ động và sáng tạo phù hợp trong mọi hoạt động, tình huống, có ý thức vượt qua khó khăn, cần cù, chịu khó tự giác trong học tập, nghiên cứu theo lối khoa học; đồng thời áp dụng các kiến thức đã học, đã trải nghiệm thực tế cuộc sống để phục vụ bản thân, phục vụ nhân dân, phục vụ Tổ quốc. Thứ hai, trau dồi, bồi dưỡng, trang bị cho thế hệ tương lai những tri thức cơ bản về tư tưởng, đạo đức, tình cảm, thái độ, dân chủ, pháp luật và những giá trị truyền thống của lịch sử dựng nước và giữ nước, bảo tồn bản sắc văn hóa của dân tộc, đạo đức phù hợp với thế giới quan và nhân sinh quan cộng sản chủ nghĩa mà nòng cốt là nghĩa vụ và trách nhiệm với Tổ quốc, đối với sự nghiệp cách mạng dân tộc, đối với nhân dân thông qua các môn học Văn học, Lịch sử, Giáo dục công dân và thông qua hoạt động thực tế việc tham quan, chăm sóc, bảo vệ và phát huy giá trị các địa chỉ đỏ. Trên cơ sở đó, đóng góp hình thành trong các em nhân cách tốt, cách ứng xử có văn hóa, có lối sống lành mạnh để trở thành con người có tấm lòng nhân ái, có đạo đức những phẩm chất cao quý của con người Việt Nam; giúp các em hiểu và sử dụng đúng quyền và thực hiện tốt nghĩa vụ của bản thân đối với xã hội, biết tôn trọng pháp luật, chấp hành nghiêm túc pháp luật của nhà nước và nội quy, quy định của nhà trường. Hồ Chí Minh đã khẳng định rằng: Tài năng không thể thiếu đi cùng với đức tính, và đức tính lại không thể thiếu đi cùng với tài năng. Cả hai yếu tố này đều là yếu tố quan trọng dẫn đến thành công. Điều này xuất phát từ nhận thức
8 sâu sắc của Người về vai trò quan trọng của cả tài năng và đạo đức tính của mỗi cá nhân. Thứ ba, bồi dưỡng và trang bị các kiến thức cốt lõi cơ bản, kỹ năng cần thiết về thể chất nhằm phát triển thể lực và về an ninh quốc phòng, đáp ứng, phục vụ yêu cầu của đất nước. Trước xu thế toàn cầu hóa và cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư đã tác động mạnh mẽ đến quá trình CNH, HĐH và xây dựng đất nước trên nhiều mặt khác nhau, đòi hỏi nguồn nhân lực không chỉ có trình độ cao, năng lực tốt mà phải có sức khỏe, chịu đựng được áp lực, vượt qua được thử thách công việc, trí tuệ sáng suốt, minh mẫn, tinh thần sảng khoái dễ chịu, tính sáng tạo, tính năng động những điều đó phụ thuộc rất nhiều về sức khỏe, cơ thể cường tráng, khỏe mạnh. Giáo dục đóng vai trò quan trọng trong việc giáo dục đức tính, trí tuệ, thể chất và thẩm mỹ của con người Việt Nam. Nó phải đảm bảo đáp ứng những nội dung cơ bản về những yếu tố này và kết hợp chúng với nhau để xây dựng cơ sở cho sự phát triển toàn diện của con người, hướng tới việc hình thành công dân toàn cầu. Nhìn chung, thực hiện đúng theo phương châm “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”, viên chức giáo dục không chỉ là người tổ chức, định hướng, điều chỉnh, khuyến khích, cổ vũ, mà còn là người trực tiếp quản lý cả về phương diện học tập và tình thương người học. Để thực hiện điều đó hoàn toàn không dễ dàng, viên chức giáo dục, những người lao động trí óc chuyên nghiệp phải nắm vững, nắm chắc kiến thức bộ môn giảng dạy và các kiến thức bổ trợ khác về kỹ năng, nghiệp vụ quản lý giáo dục, nắm vững quy luật phát triển tâm, sinh lý của học sinh để hình thành nhân cách của các em theo độ tuổi và theo từng bậc học. 1.1.3 Khái niệm và vai trò của quản lý viên chức giáo dục 1.1.3.1. Khái niệm quản lý viên chức giáo dục Quản lý viên chức giáo dục là một chức năng và nhiệm vụ quan trọng trong hoạt động quản lý nhà nước. Viên chức giáo dục đóng vai trò quan trọng trong việc bảo đảm cho hoạt động thực thi quyền hành pháp hiệu lực và hiệu quả. Nó có vai trò: Quản lý viên chức giáo dục góp phần xác định chính sách, hướng dẫn hoạt động của giáo dục; Theo dõi, đánh giá và chấm điểm hoạt động của giáo viên, đồng thời
9 đưa ra hướng dẫn kịp thời; Xử lý các vấn đề liên quan đến viên chức giáo dục, bảo đảm cho họ có điều kiện làm việc tốt nhất. Đồng thời có nhiệm vụ: Xác định tiêu chuẩn và chuẩn tinh viên chức giáo dục; Theo dõi hoạt động của các cơ quan quản lý giáo dục; Xử lý hồ sơ, giấy phép, công văn liên quan đến viên chức giáo dục và tham gia giảng dạy, nghiên cứu và hội thảo về vấn đề giáo dục. Quản lý viên chức giáo dục bao gồm nhiều vai trò quan trọng trong quản lý nhà nước trong lĩnh vực giáo dục, bao gồm: Ban hành văn bản quy phạm pháp luật; Tổ chức thực hiện văn bản quy phạm pháp luật; Thanh tra, kiểm tra hoạt động; Giải quyết khiếu nại, tố cáo; Khen thưởng, kỷ luật đối với viên chức giáo dục; Báo cáo tổng kết và đánh giá công tác quản lý nhà nước về giáo dục. Đây là một nhiệm vụ mang tính chuyên môn cao đòi hỏi kiến thức, kỹ năng quản lý và kinh nghiệm rộng rãi trong lĩnh vực giáo dục. Việc quản lý viên chức giáo dục là để đảm bảo: Nâng cao chất lượng giáo dục; Tăng hiệu quả hoạt động của giáo dục; Xử lý kịp thời các vấn đề trong ngành giáo dục. Viên chức giáo dục là những người mang trọng trách nhiệm không chỉ truyền đạt tri thức, mà còn định hình trí tuệ và phẩm chất của thế hệ mai sau. Sự quản lý hiệu quả của viên chức giáo dục chính là để phục vụ nhân dân, đặc biệt là những người có nguyện vọng, tư tưởng xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Xã hội chủ nghĩa. Để thực hiện mục tiêu này, viên chức giáo dục cần nâng cao tính nhân đạo, đồng thời đáp ứng nhu cầu tối thiểu của các đối tượng đi ngược lại nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc - xã hội chủ nghĩa. Người quản lý chức giáo dục có tầm nhìn, chiến lược và kế hoạch cụ thể để thực hiện mục tiêu. Đội ngũ quản lý chức giáo dục có trách nhiệm định hướng, tổ chức và kiểm tra hoạt động dạy học để đạt được mục tiêu giáo dục. Để đạt được điều đó, họ cần có tầm nhìn chiến lược lâu dài, cùng các kế hoạch cụ thể để triển khai các chính sách, chương trình và hoạt động hiệu quả. Trong hoạt động quản lý, mục tiêu bao giờ cũng được đề ra đầu tiên và cơ bản. Mỗi hoạt động quản lý đều xác định có mục tiêu cụ thể, do đó hoạt động quản lý viên chức giáo dục cũng có mục tiêu riêng của riêng mình. Để đạt được mục tiêu này, cần thiết lập một hệ thống
10 các chương trình, kế hoạch với thời hạn khác nhau: Kế hoạch dài hạn: Nắm bắt xu hướng, định hướng phát triển lâu dài; Kế hoạch trung hạn: Theo dõi, đánh giá và điều chỉnh hoạt động theo nhu cầu; Kế hoạch ngắn hạn: Thực hiện các hoạt động cụ thể, theo dõi và điều chỉnh trong từng giai đoạn. Quản lý viên chức giáo dục là một phần quan trọng trong việc duy trì và phát triển hệ thống giáo dục. Việc quản lý và bị quản lý trong ngành giáo dục diễn ra trên cơ sở phạm vi hẹp và rộng. Xét theo phạm vi hẹp: Người quản lý trực tiếp người lao động. Xét theo phạm vi rộng: Người quản lý thuộc tổ chức cao hơn là người được quản lý của họ. Điều này ngụ ý rằng giữa người quản lý và người bị quản lý không có sự cách biệt tuyệt đối về mặt xã hội trong lĩnh vực giáo dục. Quản lý viên chức giáo dục là một nhiệm vụ quan trọng, đòi hỏi người quản lý phải có tính chủ động, sáng tạo, chuyên môn và linh hoạt. Để đạt được mục tiêu, người quản lý cần điều hành hợp tác, huy động tối ưu các nguồn lực. Bên cạnh việc kế thừa và phát huy những thành tựu hiện có, họ cần tiếp thu tinh hoa, giá trị đặc biệt để nâng cao khả năng quản lý hiệu quả. Người quản lý viên chức giáo dục giữ chức năng vô cùng quan trọng, với quyền lực đặc biệt, tính tổ chức cao và lệnh đơn phương. Cơ quan quản lý giáo dục nắm giữ thẩm quyền tuyệt đối trong lĩnh vực giáo dục. Công quyền là đặc điểm đặc biệt của hoạt động quản lý giáo dục. Nó khác biệt hoạt động quản lý với các hoạt động quản lý khác và hoạt động quản lý viên chức giáo dục với các hoạt động quản lý viên chức khác. Nguồn gốc của quyền lực được giao cho cán bộ quản lý giáo dục chính là quyền lực nhà nước. Điều này vì cơ quan quản lý viên chức giáo dục là một bộ phận cấu thành hệ thống cơ quan nhà nước hiện hành của chúng ta. Do đó, Việc quản lý viên chức giáo dục được thể hiện ở các nguyên tắc: Một là, luôn bảo đảm nguyên tắc Đảng lãnh đạo và sự thống nhất trong quản lý của Nhà nước đối với viên chức giáo dục. Hai là, trách nhiệm của người đứng đầu phải được để cao và bảo đảm quyền chủ động. Ba là, chức năng vị trí việc làm đóng vai trò quan trọng trong việc xác định
11 số lượng người làm việc, tổ chức cán bộ và quản lý cán bộ trong các trường học công lập. Việc này được dựa trên tiêu chuẩn chức danh nghề nghiệp, vị trí việc làm và căn cứ vào hợp đồng lao động để thực hiện việc tuyển dụng, sử dụng, quản lý, đánh giá cán bộ giáo dục một cách phù hợp. Bốn là, thực hiện quyền bình đẳng giới, Chính phủ đã ban hành các chính sách ưu đãi đặc biệt đối với cán bộ, viên chức làm việc ở khu vực miền núi, biên giới, hải đảo, vùng sâu vùng xa, vùng dân tộc thiểu số, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn. Đặc biệt, ưu đãi đối với cán bộ giáo dục ưu tiên trao cho những người có tài năng, người dân tộc thiểu số, người có công với cách mạng. Các chính sách ưu đãi khác của nhà nước cũng được áp dụng nhằm hỗ trợ, khuyến khích cán bộ, viên chức làm việc tại các khu vực khó khăn. 1.1.3.2. Vai trò của quản lý viên chức giáo dục Quản lý viên chức giáo dục đóng vai trò quan trọng trong việc thực hiện nhiệm vụ của viên chức giáo dục. Theo hướng dẫn của Đảng, pháp luật và sự chỉ đạo của các cơ quan nhà nước, quản lý viên chức giáo dục có tác dụng đảm bảo chất lượng hoạt động, hoạt động hiệu quả của cơ sở giáo dục. Với cơ chế quản lý: Quản lý viên chức giáo dục dựa trên tiêu chuẩn, chuẩn mực chung và sự cưỡng chế của luật pháp để sàng lọc cho các cơ sở giáo dục công lập những viên chức vừa có đức, có tài. Để nâng cao chất lượng hoạt động của đội ngũ viên chức giáo dục, việc loại bỏ những người không đáp ứng yêu cầu, không có năng lực và trình độ yếu kém là việc quan trọng. Điều này góp phần tạo ra môi trường làm việc lành mạnh, nơi các giáo viên có thể phát huy toàn bộ tiềm năng của mình. Quản lý viên chức giáo dục đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng hệ thống giáo dục vững chắc. Để quản lý hiệu quả viên chức giáo dục, Nhà nước đã ban hành các chính sách pháp luật và quy định rõ ràng nguyên tắc quản lý và hướng dẫn hoạt động của cán bộ giáo dục. Với các biện pháp quản lý: Ban hành chính sách pháp luật để tạo điều kiện cho cán bộ giáo dục hoạt động hiệu quả; Xử lý nghiêm minh các vi phạm pháp luật và quy tắc của cán bộ giáo dục; Thực hiện các chế tài, chế độ đãi ngộ để phát triển và đào tạo cán bộ giáo dục. Để đạt được mục tiêu quản