Đề án Tốt nghiệp Thạc sĩ: Kiểm soát thanh toán vốn các dự án đầu tư công tại Kho bạc nhà nước tỉnh Quảng Nin

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:72

Thêm vào BST

Báo xấu

2
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu của đề án "Kiểm soát thanh toán vốn các dự án đầu tư công tại Kho bạc nhà nước tỉnh Quảng Nin" nhằm phân tích thực trạng kiểm soát thanh toán dự án đầu tư công tại KBNN Quảng Ninh (GĐ: 2020 -2023); Đề xuất giải pháp và kiến nghị hoàn thiện kiểm soát thanh toán dự án đầu tư công tại KBNN Quảng Ninh.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đề án Tốt nghiệp Thạc sĩ: Kiểm soát thanh toán vốn các dự án đầu tư công tại Kho bạc nhà nước tỉnh Quảng Nin

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI --------------------- VŨ TRUNG ĐỨC KIỂM SOÁT THANH TOÁN VỐN CÁC DỰ ÁN ĐẦU TƯ CÔNG TẠI KHO BẠC NHÀ NƯỚC TỈNH QUẢNG NINH ĐỀ ÁN TỐT NGHIỆP THẠC SĨ HÀ NỘI, 2024
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI --------------------- VŨ TRUNG ĐỨC KIỂM SOÁT THANH TOÁN VỐN CÁC DỰ ÁN ĐẦU TƯ CÔNG TẠI KHO BẠC NHÀ NƯỚC TỈNH QUẢNG NINH Chuyên ngành: Quản lý kinh tế Mã số: 8310110 ĐỀ ÁN TỐT NGHIỆP THẠC SĨ Người hướng dẫn khoa học TS. Phạm Thị Minh Uyên HÀ NỘI, 2024
i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đề tài: “Kiểm soát thanh toán vốn các dự án đầu tư công tại KBNN tỉnh Quảng Ninh” là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu cũng như kết quả nêu trong đề án là hoàn toàn trung thực và chưa từng được ai công bố trong bất kỳ công trình nghiên cứu nào khác. Hà Nội, ngày 16 tháng 11năm 2024 Tác giả Vũ Trung Đức
ii LỜI CẢM ƠN Với lòng biết ơn sâu sắc, tôi xin chân thành cảm ơn Trường Đại học Thương mại, Kho bac Nhà nước Quảng Ninh đã tạo mọi điều kiện thuận lợi cho tôi hoàn thành đề tài. Xin cảm ơn tất cả các thầy cô đã tận tình giảng dạy, giúp đỡ tôi trong quá trình học tập, nghiên cứu và đặc biệt là xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến Cô giáo TS. Phạm Thị Minh Uyên đã tận tình hướng dẫn, giúp đỡ tôi rất nhiều trong suốt quá trình nghiên cứu và hoàn thành đề án này. Mặc dù đã hết sức cố gắng nhưng do năng lực và kinh nghiệm còn nhiều hạn chế nên chắc chắn không tránh khỏi những thiếu sót trong đề án này. Mong nhận được những đóng góp quý báu của Thầy, Cô, các bạn đồng nghiệp để đề án này có giá trị thực tiễn. Xin chân thành cảm ơn. Quảng Ninh, ngày 16 tháng 11 năm 2024 Tác giải luận văn Vũ Trung Đức
iii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ...................................................................................................... i LỜI CẢM ƠN ........................................................................................................... ii MỤC LỤC ................................................................................................................ iii DANH MỤC BẢNG BIỂU, SƠ ĐỒ ....................................................................... vi DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT................................................................................. vii TÓM TẮT KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU LUẬN VĂN ......................................... viii MỞ ĐẦU ....................................................................................................................1 1. Lý do lựa chọn đề tài. ...........................................................................................1 2. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu. ......................................................................2 3. Đối tượng và phạm vi của đề án. .........................................................................2 4. Quy trình và phương pháp thực hiện đề án. ......................................................3 5. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề án ............................................................6 6. Kết cấu đề án (gồm 3 phần). ................................................................................6 PHẦN I: CƠ SỞ LÝ THUYẾT VÀ KINH NGHIỆM VỀ KIỂM SOÁT THANH TOÁN VỐN DỰ ÁN ĐẦU TƯ CÔNG QUA KHO BẠC NHÀ NƯỚC CẤP TỈNH. ................................................................................................................7 1.1. Khái quát về đầu tư công, dự án đầu tư công. ................................................7 1.1.1. Khái niệm đầu tư công, dự án đầu tư công...................................................7 1.1.2. Đối tượng của đầu tư công. ............................................................................7 1.2. Kiểm soát thanh toán vốn đầu tư công từ ngân sách nhà nước qua KBNN cấp tỉnh. .................................................................................................................9 1.2.1. Khái niệm kiểm soát thanh toán vốn đầu tư công.Error! Bookmark not defined. 1.2.2. Mục tiêu kiểm soát thanh toán vốn đầu tư công từ NSNN qua KBNN cấp tỉnh. ............................................................................................................................9 1.2.3. Quy trình kiểm soát thanh toán dự án đầu tư công qua KBNN cấp tỉnh. 9 1.2.4. Nguyên tắc kiểm soát thanh toán dự án đầu tư công qua KBNN cấp tỉnh. ..........................................................................................................................17 1.2.5. Nội dung kiểm soát thanh toán dự án đầu tư công qua KBNNN cấp tỉnh. . ..........................................................................................................................18 1.3. Các yếu tố tác động đến kiểm soát thanh toán dự án đầu tư công qua KBNN cấp tỉnh. .......................................................................................................22 1.3.1. Nhân tố khách quan. .....................................................................................22 1.3.2. Nhân tố chủ quan. .........................................................................................23
iv 1.4. Căn cứ pháp lý kiểm soát thanh toán vốn dự án đầu tư công qua Kho bạc Nhà nước cấp tỉnh. ..................................................................................................24 1.5. Kinh nghiệm kiểm soát thanh toán dự án vốn đầu tư công của Kho bạc nhà nước cấp tỉnh. ...................................................................................................27 1.5.1. Kinh nghiệm của một số KBNN tại một số địa phương trong cả nước. ..28 1.5.2. Bài học rút ra. ................................................................................................31 PHẦN II: THỰC TRẠNG KIỂM SOÁT THANH TOÁN CÁC DỰ ĐẦU TƯ CÔNG TẠI KHO BẠC NHÀ NƯỚC QUẢNG NINH. .......................................32 2.1. Điều kiện kinh tế và các dự án đầu tư công tại tỉnh Quảng Ninh. ..............32 2.2. Thực trang giải ngân vốn đầu tư công trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh (GĐ 2020 -2023). ..............................................................................................................35 2.3. Phân tích tình hình kiểm soát thanh toán dự án đầu tư công tại Kho bạc Nhà nước Quảng Ninh (giai đoạn 2020 – 2023)....................................................37 2.3.1. Bộ máy và cán bộ kiểm soát chi vốn đầu tư công tại KBNN Quảng Ninh. . ..........................................................................................................................37 2.3.2. Cơ sở pháp lý để KBNN Quảng Ninh thực hiện kiểm soát thanh toán vốn đầu tư công. ..............................................................................................................37 2.3.3. Quy trình kiểm soát thanh toán vốn đầu tư tại Kho bạc Nhà nước Quảng Ninh. ............................................................................................................................. ..........................................................................................................................38 2.3.4. Số lượng chủ đầu tư và dự án đầu tư công được kiểm soát tại KBNN Quảng Ninh (2020 -2023). .......................................................................................38 2.3.5. Tình hình phân bổ vốn đầu tư công giao kiểm soát tại KBNN Quảng Ninh (2020 -2023). ...................................................................................................40 2.3.6. Tình hình giải ngân theo KHV được giao giai đoạn (2020 – 2023). .........41 2.3.7. Thực trạng kiểm soát thanh toán tạm ứng và thu hồi tạm ứng................42 2.3.8. Đối chiếu quyết toán theo năm ngân sách...................................................43 2.3.9. Số lượng hồ sơ tiếp nhận xử lý và từ chối. ..................................................44 2.3.10. Đánh giá sự hài lòng của khách hàng đối với KBNN Quảng Ninh. .......45 2.4. Đánh giá chung về tình hình kiểm soát thanh toán các dự án đầu tư công tại KBNN Quảng Ninh (giai đoạn 2020 -2023). ....................................................46 2.4.1. Kết quả đạt được. ..........................................................................................46 2.4.2. Hạn chế và nguyên nhân. .............................................................................47 2.4.3. Đề xuất giải pháp hoàn thiện kiểm soát thanh toán dự án đầu tư công Kho bạc Nhà nước Quảng Ninh………………………..……………………………47 PHẦN III. CÁC ĐỀ XUẤT VÀ KIỂN NGHỊ. ....................................................55
v 3.1. Đề xuất tổ chức thực hiện. ...............................................................................55 3.1.1.Bối cảnh thực hiện………………………………………………………….51 3.1.2. Phân công nhiệm vụ………………………………………………………..52 3.2. Kiến nghị với các cấp thẩm quyền. .................................................................58 3.2.1. Kiến nghị với Sở Tài chính tỉnh Quảng Ninh.Error! Bookmark not defined. 3.2.3. Kiến nghị đối với UBND tỉnh Quảng Ninh .................................................59 KẾT LUẬN ..............................................................................................................60 TÀI LIỆU THAM KHẢO
vi DANH MỤC BẢNG BIỂU, SƠ ĐỒ Bảng 1.1. Văn bản Luật liên quan đến KSC vốn đầu tư công. .................................25 Bảng 1.2. Nghị định Chính phủ ảnh hưởng đến công tác KSC vốn đầu tư công .....27 Bảng 1.3. Quyết định của KBNN ảnh hưởng đến công tác KSC vốn đầu tư công ..27 Bảng 2.1.Số liệu theo dõi giải ngân đầu tư công tỉnh Quảng Ninh giai đoạn ...........35 2020 – 2023 ...............................................................................................................35 Bảng 2.2. Theo báo cáo chủ đầu tư chi tiết của KBNN Quảng Ninh giai đoạn .......39 2020 – 2023 ...............................................................................................................39 Bảng 2.3.Tổng hợp KHV đầu tư giao kiểm soát trực tiếp tại trụ sở KBNN .............40 Quảng Ninh ...............................................................................................................40 Bảng 2.4. Chi tiết giải ngân vốn đầu tư công kiểm soát tại trụ sở KBNN Quảng Ninh giai đoạn 2020 – 2023 ......................................................................................41 Bảng 2.5. Chi tiết tạm ứng đầu tư công kiểm soát tại trụ sở KBNN Quảng Ninh giai đoạn 2020 – 2023 ......................................................................................................42 Bảng 2.6. Tổng hợp số lượng tiếp nhận và từ chối hồ sơ thanh toán xây dựng cơ bản tại KBNN Quảng Ninh ..............................................................................................44 Bảng 2.7. Bảng đánh giá sự hài lòng của khách hàng ..............................................45 Sơ đồ 2.1: Quy trình luân chuyển chứng từ chi đầu tư tại KBNN Quảng Ninh .......38
vii DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT KSC : Kiểm soát chi. KBNN : Kho bạc Nhà nước. NSNN : Ngân sách nhà nước. DVQHNS : Đơn vị quan hệ ngân sách DTKB – GD : Hệ thống hỗ trợ thanh toán vốn đầu tư công. DVC : Dịch vụ công. TABMIS : Hệ thống quản lý ngân sách – Kho bạc. THBC : Tổng hợp báo cáo.
viii TÓM TẮT KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU LUẬN VĂN Đề án thực hiện nghiên cứu đánh giá công tác kiểm soát thanh toán dự án đầu tư công tại KBNN Quảng Ninh trong giai đoạn 2020 - 2023. Đề án đã góp phần hệ thống hóa cơ sở lý luận về quản lý thanh toán dự án đầu tư công, cụ thể làm rõ: Khái niệm, mục tiêu, quy trình, nguyên tắc, nội dung và các yếu tố ảnh hưởng đến công tác kiểm soát thanh toán dự án đầu tư công. Đồng thời trên cơ sở nghiên cứu kinh nghiệm của một số Kho bạc địa phương về kiểm soát thanh toán dự án đầu tư công, rút ra bài học thực tiễn cho KBNN Quảng Ninh. Trên cơ sở khung lý thuyết được xây dựng, tác giả đã thực hiện phân tích và đánh giá thực trạng kiểm soát thanh toán dự án đầu tư công tại KBNN Quảng Ninh giai đoạn 2020 - 2023. Ghi nhận những kết quả đạt được, chỉ ra những tồn tại hạn chế để từ đó đề xuất giải pháp hoàn thiện công tác kiểm soát thanh toán dự án đầu tư công tại KBNN Quảng Ninh. Đề án cũng chỉ ra được thực trạng kiểm soát thanh toán vốn đầu tư xây dựng tại KBNN Quảng Ninh giai đoạn 2020 – 2023. Những thành tích đạt được trong việc thanh toán vốn xây dựng cơ bản, giải quyết những khó khăn vướng mắc của Chủ đầu tư. Phát hiện ngăn chặn lỗi sai trong quá trình thanh toán vốn từ đó có giải thích hướng dẫn cho Chủ đầu tư theo đúng quy định của pháp luật. Không ngừng ứng dụng công nghệ thông tin vào giải quyết hồ sơ chứng từ, phấn đấu thực hiện thành công mục tiêu Kho bạc “3 không”. Bên cạnh những việc đã làm được đề án cũng chỉ ra những mặt trái cần phải khắc phục trong công tác kiểm soát thanh toán vốn đầu tư, trong công tác phục vụ khách hàng đến thanh toán. Trên cơ sở phân tích thực trạng, đánh giá những mặt đạt được và những tồn tại, hạn chế cần khắc phục.. Đề xuất một số giải pháp và kiến nghị nhằm hoàn thiện công tác kiểm soát thanh toán vốn đầu tư công tại KBNN Quảng Ninh trong thời gian tới. Kết quả nghiên cứu có thể dùng làm tài liệu tham khảo cho hệ thống kiểm soát thanh toán vốn đầu tư công tại Kho bạc Nhà nước Quảng Ninh. Từ khóa: KBNN Quảng Ninh, Ngân sách nhà nước, đầu tư công, chi đầu tư, kiểm soát thanh toán dự án đầu tư công qua KBNN Quảng Ninh
1 MỞ ĐẦU 1. Lý do lựa chọn đề tài. Tỉnh Quảng Ninh là một tỉnh trọng điểm kinh tế, một đầu tàu của vùng kinh tế trọng điểm phía Bắc. Tỉnh Quảng Ninh là địa phương duy ở Việt Nam có đường biên giới cả trên bộ lẫn trên biển với Trung Quốc, có di sản thiên nhiên thế giới Vịnh Hạ Long, tài nguyên thiên nhiên trù phú thuận tiện cho việc phát triển kinh tế. Nhằm phát huy lợi thế đó, chính quyền tỉnh Quảng Ninh trong giai đoạn 2020 – 2023 đã chú trọng sử dụng vốn đầu tư công để phát triển cơ sở hạ tầng giao thông liên tỉnh và kết nối với các tỉnh lần cận như: thành phố Hải Phòng, Thủ đô Hà Nội..v.v. Kết cấu hàng tầng đường xá được quan tâm xây dựng đồng bộ, tạo điều kiện thu hút khách du lịch, sản xuất, phát triển kinh tế - xã hội. Vốn đầu tư công được tỉnh Quảng Ninh phân bổ hàng năm là rất lớn . Vì vậy việc quản lý vốn đầu tư công luôn được tỉnh quan tâm, siết chặt kỷ luật nhằm nâng cao hiệu quả và đảm báo các khoản chi được sử dụng đúng mục đích. KBNN Quảng Ninh đóng vai trò cơ quan kiểm soát thanh toán đã triển khai nhiều giải pháp thực hiện nhiệm vụ được giao và đạt được những kết quả tích cực. Điều này được thể hiện qua số vốn đầu tư công giải ngân thành công qua KBNN Quảng Ninh đều trên 80% kế hoạch được giao, tiếp nhận xử lý thành công trên 2000 hồ sơ đóng góp vào thành tích toàn tỉnh. Tuy nhiên trong quá trình kiểm soát thanh toán vốn đầu tư công tại KBNN Quảng Ninh đã bộc lộ những hạn chế như vướng mắc trong quá trình thực hiện theo các văn bản nghị định, đôn đốc tạm ứng chưa kịp thời, chi sai nguồn, thái độ phục vụ của cán bộ chưa tốt.v.v. Qua đó đặt ra yêu cầu phải đánh giá thực trạng hoạt động kiểm soát thanh toán vốn tại KBNN Quảng Ninh, qua đó đề ra những giải pháp kiển nghĩ để phát huy nhưng mặt tích cực và khắc phục những hạn chế còn tồn tại. Từ thực tế đó tác giả, tác giả đã lựa chọn đề tài “Kiểm soát thanh toán vốn các dự án đầu tư công tại KBNN tỉnh Quảng Ninh” làm đề án thạc sĩ của mình.
2 2. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu. Mục tiêu của đề án: Khái quát về công tác thực hiện kiểm soát thanh toán dự án đầu tư công qua Kho bạc Nhà nước. Đánh giá thực trạng kiểm soát thanh toán dự án đầu tư công tại đơn vị nghiên cứu là KBNN Quảng Ninh. Ghi nhận những kết quả đạt được trong công tác thực hiện nhiệm vụ kiểm soát chi đầu tư, thành tích nổi bật trong giai đoạn 2020 – 2023 trong việc giải ngân và thu hồi tạm ứng. Đồng thời cũng chỉ ra những tồn tại hạn chế trong quá trình thực hiện nhiệm vụ như quy trình kiểm soát, hệ thống văn bản ban hành, chuyên môn đội ngũ công chức thực hiện.v.v để từ đó đề xuất giải pháp hoàn thiện công tác kiểm soát thanh toán dự án đầu tư công tại KBNN Quảng Ninh. Bổ sung kiến nghị lên các cấp có thẩm quyền để có biện pháp hoàn thiện, giải quyết những thắc mắc. Nhiệm vụ của đề án: - Hệ thống hóa được cơ sở lý luận và thực tiễn kiểm soát thanh toán dự án đầu tư công tại KBNN Quảng Ninh. - Phân tích thực trạng kiểm soát thanh toán dự án đầu tư công tại KBNN Quảng Ninh (GĐ: 2020 -2023). - Đề xuất giải pháp và kiến nghị hoàn thiện kiểm soát thanh toán dự án đầu tư công tại KBNN Quảng Ninh. 3. Đối tượng và phạm vi của đề án. Đối tượng nghiên cứu là những vấn đề lý luận và thực tiễn kiểm soát thanh toán dự án đầu tư công tại KBNN Quảng Ninh. Phạm vi nghiên cứu: - Về nội dung: Nghiên cứu thực trạng kiểm soát thanh toán dự án đầu tư công tại KBNN Quảng Ninh trong giai đoạn 2020 – 2023. Ghi nhận những kết quả đạt được, chỉ ra tồn tại hạn chế từ đó sẽ đề xuất kiến nghị giải pháp hoàn thiện công tác kiểm soát chi tại KBNN Quảng Ninh. - Về không gian: Nghiên cứu được thực hiện tại Phòng Kiểm soát chi – KBNN Quảng Ninh. - Về thời gian: Đề án nghiên cứu kiểm soát thanh toán dự án đầu tư công tại
3 KBNN Quảng Ninh thông qua dữ liệu thứ cấp giai đoạn 2020-2023 và đề xuất giải pháp. 4. Quy trình và phương pháp thực hiện đề án. 4.1. Quy trình nghiên cứu: 4.1.1. Xác định vấn đề nghiên cứu Đặt mục tiêu nghiên cứu: Mục tiêu nghiên cứu của đề tài là đánh giá thực trạng kiểm soát thanh toán dự án đầu tư công tại KBNN Quảng Ninh giai đoạn 2020 -2023. Qua nghiên cứu thực tế đó ghi nhận những kết quả đạt được, chỉ ra những tồn tại hạn chế. Từ đó đề xuất giải pháp hoàn thiện công tác kiểm soát thanh toán dự án đầu tư công tại KBNN Quảng Ninh. Phạm vi nghiên cứu: Công tác kiểm soát thanh toán dự án đầu tư công tại KBNN Quảng Ninh giai đoạn 2020 - 2023.
4 4.1.2. Xây dựng khung lý thuyết và cơ sở khoa học Tổng quan lý thuyết: Nghiên cứu các lý thuyết liên quan đến kiểm soát thanh toán dự án đầu tư công qua hệ thống Kho bạc. Cơ sở pháp lý: Xem xét các quy định, chính sách của Nhà nước và các văn bản pháp luật liên quan đến hoạt động kiểm soát thanh toán dự án đầu tư công qua của Kho bạc Nhà nước. 4.1.3. Thiết kế phương pháp nghiên cứu Bài viết sử dụng phương pháp nghiên cứu định tính: Phân tích tổng hợp, thống kê so sánh, hệ thống hóa, trên cơ sở nghiên cứu lý thuyết và các văn bản quy phạm pháp luật của Nhà nước kế thừa có chọn lọc kết quả nghiên cứu của các công trình khoa học đã nghiên cứu. Mục đích đề nghiên cứu một các toàn diện, từ đó xác định được nội dung cần tập trung nghiên cứu. Công cụ thu thập dữ liệu: Thu thập số liệu trực tiếp từ các báo cáo tại đơn vị nghiên cứu (báo cáo giải ngân, báo tạm ứng.v.v.). Đề ra các tiêu chí, lập bảng hỏi đánh giá trên thang điểm 5 đánh giá sự hài lòng của khách hàng khi giao dịch tại KBNN Quảng Ninh. 4.1.4. Thu thập dữ liệu Khảo sát và phỏng vấn: Tiến hành khảo sát, phỏng vấn nhân viên, lãnh đạo và khách hàng giao dịch tại Kho bạc Nhà nước tỉnh Quảng Ninh để thu thập dữ liệu thực tiễn. Năm bắt những khó khăn vướng mắc trong quá trình thực hiện kiểm soát thanh toán dự án đầu tư công của cán bộ kiểm soát chi. Nguồn dữ liệu thứ cấp: Thu thập số liệu từ cán bộ tổng hợp của KBNN Quảng Ninh như: các báo cáo giải ngân, báo cáo tạm ứng, báo cáo thi đua năm trong giai đoạn 2020 -2025. Dữ liệu từ các chương trình hỗ trợ kiểm soát thanh toán. 4.1.5. Phân tích dữ liệu Phương pháp phân tích số liệu: Phương pháp so sánh nhằm đánh giá xu hướng biến động, tỷ trọng các chỉ tiêu phản ánh thực trạng kiểm soát thanh toán dự án đầu tư công qua KBNN Quảng Ninh.
5 Xử lý dữ liệu: Sử dụng các chương trình máy tính như: Tabmis, (Hệ thống quản lý Ngân sách và Kho bạc), chương trình DTKB- LAN, chương trình THBC, DTKB Lan, Word, Excel .v.v. để thu thập và xử lý số liệu phục vụ cho quá trình phân tích. Đánh giá kết quả: Từ việc phân tích dữ liệu đánh giá và giải thích kết quả phân tích, rút ra các kết luận về kiểm soát thanh toán dự án đầu tư công tại Kho bạc Nhà nước tỉnh Quảng Ninh. 4.2 Phương pháp nghiên cứu Đề án sử dụng tổng hợp nhiều phương pháp nghiên cứu, trong đó chú trọng phương pháp: phân tích, tổng hợp, so sánh, diễn giải, quy nạp...đặc biệt đề án sử dụng các phương pháp: Phương pháp trừu tượng hóa khoa học: Được sử dụng và quán triệt trong toàn bộ luận văn. Trên cơ sở đưa ra những giả định khoa học, hợp lý đề án tập trung làm rõ đối tượng nghiên cứu trong từng bối cảnh, điều kiện cụ thể nhằm làm rõ thực chất và bản chất kinh tế - xã hội của quá trình xây dựng nông thôn mới trong phát triển kinh tế nói chung, ở tỉnh Quảng Ninh. Phương pháp thu thập thông tin: Thu thập thông tin công bố chính thức của Kho bạc Nhà nước tỉnh Quảng Ninh và các cơ quan nhà nước khác có liên quan, các nghiên cứu của các cá nhân, tổ chức về kiểm soát thanh toán dự án đầu tư công. Phương pháp phân tích thống kê mô tả: Đây là phương pháp dựa trên các số liệu thống kê đã được công bố để mô tả các sự vật, hiện tượng, qua đó hỗ trợ cho việc đi sâu phân tích bản chất của sự vật và hiện tượng trong quá trình phát triển. Ở đây phương pháp này chủ yếu được dùng để mô tả, phân tích các kết quả quá trình triển khai và thực hiện việc kiểm soát thanh toán vốn dự án đầu tư công Kho bạc Nhà nước tỉnh Quảng Ninh. Phương pháp phân tích - tổng hợp: Phương pháp phân tích là sự phân chia cái toàn thể của đối tượng nghiên cứu thành những bộ phận, những yếu tố giản đơn hơn để nghiên cứu, từ đó khái quát bản chất của từng yếu tố đó. Phương pháp tổng hợp là quá trình ngược lại với quá trình phân tích, nhưng nó lại hỗ trợ cho quá trình
6 phân tích để tìm ra cái chung và cái khái quát. Phân tích và tổng hợp là hai phương pháp gắn bó chặt chẽ, hỗ trợ cho nhau trong nghiên cứu. Phương pháp xử lý số liệu: Các phương pháp thống kê, phân tích tổng hợp, so sánh… để tiến hành xử lý, đánh giá các dữ liệu, các thông tin thu thập được. Qua đó đưa ra các nhận định, đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện kiểm soát thanh toán vốn dự án đầu tư công tại KBNN Quảng Ninh. 5. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề án 5.1. Ý nghĩa khoa học. Đề tài góp phần hệ thống hóa cơ sở lý luận và thực tiễn làm rõ hơn những vấn đề cơ bản về cơ chế lý luận về kiểm soát thanh toán vốn dự án đầu tư công qua hệ thống KBNN, góp phân nâng cao hiệu quả kiểm soát thanh toán vốn dự án đầu tư công qua hệ thống KBNN. 5.2. Ý nghĩa thực tiễn. Đề án sẽ phân tích một cách sâu sắc tình trạng hiện tại kiểm soát thanh toán vốn dự án đầu tư công tại KBNN Quảng Ninh. Kết quả của dự án sẽ cung cấp cái nhìn tổng thể, bao quát về các hoạt động kiểm soát thanh toán vốn dự án đầu tư công tại KBNN Quảng Ninh hiện nay. Đồng thời, các giải pháp được đề xuất trong đề án có thể được sử dụng để điều chỉnh và triển khai rộng rãi, nhằm mục tiêu nâng cao chất lượng và hiệu quả của kiểm soát thanh toán vốn dự án đầu tư công. Mục tiêu cao hơn là duy trì và đóng góp vào việc thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội tại tỉnh Quảng Ninh. 6. Kết cấu đề án (gồm 3 phần). PHẦN I: CƠ SỞ LÝ THUYẾT VÀ THỰC TIỄN VỀ KIỂM SOÁT THANH TOÁN VỐN DỰ ÁN ĐẦU TƯ CÔNG QUA KHO BẠC NHÀ NƯỚC. PHẦN II: THỰC TRẠNG VÀ ĐÁNH GIÁ VỀ KIỂM SOÁT THANH TOÁN CÁC DỰ ĐẦU TƯ CÔNG TẠI KHO BẠC NHÀ NƯỚC QUẢNG NINH. PHẦN III. GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN KIỂM SOÁT THANH TOÁN CÁC DỰ ĐẦU TƯ CÔNG KHO BẠC NHÀ NƯỚC QUẢNG NINH.
7 PHẦN I: CƠ SỞ LÝ THUYẾT VÀ KINH NGHIỆM VỀ KIỂM SOÁT THANH TOÁN VỐN DỰ ÁN ĐẦU TƯ CÔNG QUA KHO BẠC NHÀ NƯỚC CẤP TỈNH. 1.1. Khái quát về đầu tư công, dự án đầu tư công. 1.1.1. Khái niệm đầu tư công, dự án đầu tư công. a) Khái niệm đầu tư công. Khái niệm đầu tư công có nhiều quan điểm đang tranh luận khác nhau của nhiều nhà nghiên cứu kinh tế trong nước và trên thế giới. Có nhà nghiên cứu cho rằng khái niệm đầu tư công là đề cập tới lĩnh vực đầu tư mà đầu tư tư nhân không thể và không muốn tham gia như kết cấu hạ tầng kinh tế xã hội. Có nhà nghiên cứu thì cho rằng đầu tư công là hoạt động đầu tư sử dụng Nguồn vốn của Nhà nước…Dù thực tế rằng đa phần nguồn vốn sử dụng cho hoạt động đầu tư công chủ yếu là nguồn vốn của Nhà nước. Theo điều 4, Luật đầu tư công 2019: “Đầu tư công là hoạt động đầu tư của Nhà nước vào các chương trình, dự án và đối tượng đầu tư công khác theo quy định của Luật Này” Ở khái niệm trên, có thể hiểu rằng đầu tư công sử dụng nguồn vốn chủ yếu phụ thuộc vào ngân sách của nhà nước. Đầu tư công phục vụ cho việc thiết kế, xây dựng các dự án về kết cấu hạ tầng, nhằm phát triển nền kinh tế - xã hội. b) Khái niệm dự án đầu tư công. Theo điều 4, Luất đầu tư công 2019: “Dự án đầu tư công là dự án sử dụng toàn bộ hoặc một phần vốn đầu tư công” Như vậy theo khái niệm trên, chúng ta có thể nhận biệt dự án đầu tư công qua nguồn vồn sử dụng là một phần hoặc toàn một phần vốn đầu tư công. 1.1.2. Đối tượng của đầu tư công. Đối tượng của đầu tư công được quy định tại điều 5 Luật đầu tư công 2019 như sau: - Đầu tư chương trình, dự án kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội.
8 - Đầu tư phục vụ hoạt động của cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội. - Đầu tư và hỗ trợ hoạt động đầu tư cung cấp sản phẩm, dịch vụ công ích, phúc lợi xã hội. - Đầu tư của Nhà nước tham gia thực hiện dự án theo phương thức đối tác công tư. - Đầu tư phục vụ công tác lập, thẩm định, quyết định hoặc phê duyệt, công bố và điều chỉnh quy hoạch theo quy định của pháp luật về quy hoạch. - Cấp bù lãi suất tín dụng ưu đãi, phí quản lý; cấp vốn điều lệ cho các ngân hàng chính sách, quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách; hỗ trợ đầu tư cho các đối tượng chính sách khác theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ. 1.2. Khái quát kiểm soát thanh toán vốn đầu tư công. 1.2.1. Khái niệm kiếm soát thanh toán vốn đầu tư công Kiểm soát thanh toán vốn đầu tư công từ nguồn NSNN là việc cơ quan kiểm soát thanh toán thực hiện kiểm tra, kiểm soát các khoản chi đầu tư công từ nguồn NSNN theo các chính sách chế độ, tiêu chuẩn và định mức chi tiêu do Nhà nước theo những nguyên tắc, hình thức và phương pháp quản lý tài chính trong quá trình cấp phát,thanh toán và chi các khoản thanh toán vốn đầu tư công của NSNN. 1.2.2. Nguyên tắc quản lý vốn đầu tư công Việc quản lý, thanh toán vốn đầu tư công cho nhiệm vụ, dự án đảm bảo đúng mục đích, đúng đối tượng, tiết kiệm, hiệu quả, đúng quy định về quản lý đầu tư công và ngân sách nhà nước của pháp luật hiện hành. Chủ đầu tư sử dụng vốn đầu tư công chịu trách nhiệm quản lý, sử dụng vốn đúng mục đích, đúng đối tượng, tiết kiệm, hiệu quả; chấp hành đúng quy định của pháp luật về chế độ tài chính đầu tư. Chủ đầu tư sử dụng vốn đầu tư công nguồn ngân sách nhà nước phải thực hiện đúng quy định của pháp luật về chế độ chi đầu tư phát triển, chi đầu tư xây dựng cơ bản quy định tại Luật Ngân sách nhà nước. Cơ quan cấp trên của chủ đầu tư có trách nhiệm kiểm tra, đôn đốc các chủ đầu tư, ban quản lý dự án (sau đây gọi chung là chủ đầu tư) thuộc phạm vi quản lý thực
9 hiện kế hoạch đầu tư công, sử dụng vốn đầu tư công đúng quy định của pháp luật hiện hành. Cơ quan kiểm soát, thanh toán vốn đầu tư công có trách nhiệm kiểm soát, thanh toán vốn kịp thời, đầy đủ, đúng quy định cho các nhiệm vụ, dự án khi có đủ điều kiện thanh toán, đủ hồ sơ thanh toán theo quy định. 1.3. Kiểm soát thanh toán vốn đầu tư công từ ngân sách nhà nước qua KBNN cấp tỉnh. Kiểm soát thanh toán vốn đầu tư công từ nguồn NSNN qua KBNN cấp tỉnh là việc KBNN cấp tỉnh đóng vai trò là cơ quan kiểm soát thanh toán thực hiện kiểm tra, kiểm soát các khoản chi đầu tư công từ nguồn NSNN theo đúng chế độ, quy định của nhà nước không để xảy ra hiện tượng thất thoát lãng phí, sử dụng vốn sai mục đích. 1.3.1. Mục tiêu kiểm soát thanh toán vốn đầu tư công từ NSNN qua KBNN cấp tỉnh. Thứ nhất, đảm bảo các khoản chi đúng đối tượng, đúng dự án được cấp thẩm quyền phê duyệt, theo đúng đơn giá hợp đồng đã ký kết, chống thất thoát, lãng phí trong công tác quản lý NSNN, nâng cao hiệu quả sử dụng vốn. Thứ hai, qua công tác kiểm soát thanh toán vốn đầu tư giúp cho chủ đầu tư hiểu rõ hơn, thực hiện đúng chính sách, chế độ quản lý NSNN, góp phần đưa việc đầu tư công đi vào nề nếp, đúng quy trình, đúng mục đích, qua đó nâng cao vai trò và vị thế của KBNN là cơ quan kiểm soát thanh toán vốn NSNN. Thứ ba, thông qua công tác kiểm soát thanh toán vốn đầu tư công, KBNN góp phần xây dựng chủ trương đầu tư, xây dựng kế hoạch đầu tư công hàng năm và dài hạn phù hợp với tiến độ thực hiện dự án. Tham mưu các cấp chính quyền trong việc hoạch định chính sách quản lý đầu tư, thu hút được các nguồn vốn đầu. 1.3.2. Quy trình kiểm soát thanh toán dự án đầu tư công qua KBNN cấp tỉnh. Hiện nay nhằm đơn giản hóa thủ tục hành chính, thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công KBNN đã ban hành “Quyết định số 890/QĐ – KBNN V/v ban hành quy trình
10 kiểm soát, thanh toán dự án sử dụng vốn đầu tư công qua hệ thống kho bạc nhà nước”. Theo quyết định này hiện nay có 2 cách thức kiểm soát thanh toán vốn đầu tư công qua hệ thống KBNN đó là “Thanh toán trước, kiểm soát sau” và “Kiểm soát trước, thanh toán sau”. Tương đương với mỗi cách thức kiểm soát thanh toán sẽ có những quy trình khác nhau. Phương pháp đầu tiên “Thanh toán trước, kiểm soát sau” quy trình kiểm soát thanh toán diễn ra như sau: Bước 1: - Giao dịch viên căn cứ hồ sơ đề nghị thanh toán của Chủ đầu tư thực hiện kiểm tra các nội dung sau: Nội dung kiểm tra, đổi chiếu: Giao dịch viên thực hiện kiểm soát sự đầy đủ, tính logic, tính hợp pháp, hợp lệ theo quy định của hồ sơ pháp lý, hồ sơ tạm ứng, hồ sơ thanh toán; kiểm tra nguyên tắc tạm ứng, mức vốn đề nghị tạm ứng, bảo lãnh tạm ứng có phù hợp với quy định (nếu có), kiểm tra đối tượng phải thực hiện khấu trừ 1% thuế giá trị gia tăng (nếu có); kiểm soát đối tượng phải thực hiện cam kết chi theo quy định, đối chiếu số vốn đề nghị thanh toán không vượt số dư kế hoạch vốn trên văn bản giao kế hoạch vốn của cấp có thẩm quyền và hệ thống thông tin quản lý ngân sách và kho bạc (hệ thống TABMIS) kiểm tra điều kiện trong hợp đồng (lưu ý đối với trường hợp hợp đồng quy định hiệu lực của hợp đồng bắt đầu từ khi nhà thầu nộp bảo đảm thực hiện hợp đồng thì Giao dịch viên phải lưu Bảo đảm thực hiện hợp đồng) và kiểm tra dự toán được duyệt (đối với trường hợp chỉ định thầu). Căn cứ vào kết quả kiểm tra nêu trên và kế hoạch vốn năm được cấp có thẩm quyền giao, Giao dịch viên xác định số vốn thanh toán, số vốn tạm ứng cần phải thu hồi (nếu có), tên, tài khoản đơn vị thụ hưởng, ghi đầy đủ vào các chỉ tiêu (phần ghi của Kho bạc Nhà nước nơi giao dịch) và ký vào Giấy đề nghị thanh toán vốn, Chứng từ chuyển tiền, Giấy đề nghị thu hồi vốn tạm ứng (nếu có), đồng thời nhập yêu cầu thanh toán vào hệ thống TABMIS (trường hợp giao dịch trực tiếp), giao diện từ dịch vụ công vào hệ thống TABMIS (trường hợp giao dịch qua dịch vụ công), đối với các đơn vị đã triển khai Chương trình quản lý các dự án đầu tư