Khóa luận tốt nghiệp Văn học: Tính từ trong một số tác phẩm của Tô Hoài

Chia sẻ: Tiêu Sở Hà | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:118

Thêm vào BST

Báo xấu

20
lượt xem 11
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Khóa luận tốt nghiệp Văn học: Tính từ trong một số tác phẩm của Tô Hoài được thực hiện với mục tiêu nhằm phân tích làm nổi bật vai trò của tính từ trong tác phẩm của Tô Hoài. Qua việc tìm hiểu và phân tích có thể giúp chúng tôi hiểu rõ hơn về giá trị của từ loại này và từ đó có thể khai thác hiệu quả nghệ thuật cũng như giá trị thẩm mĩ của lớp từ này trong đời sống văn học. Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Khóa luận tốt nghiệp Văn học: Tính từ trong một số tác phẩm của Tô Hoài

BӜ GIÁO DӨC VÀ ĈÀO TҤO 1234579 671 6
12345 6 HÖI TÍNH TӮ TRONG MӜT SӔ TÁC PHҬM CӪA TÔ HOÀI KHOÁ LUҰN TӔT NGHIӊP ĈҤI HӐC CHUYÊN NGÀNH: VĂN HӐC PHҤM HUYӄN ANH H̵u Giang - 2014
BӜ GIÁO DӨC VÀ ĈÀO TҤO 1234579 671 6
12345 6 HÖI TÍNH TӮ TRONG MӜT SӔ TÁC PHҬM CӪA TÔ HOÀI KHOÁ LUҰN TӔT NGHIӊP ĈҤI HӐC CHUYÊN NGÀNH: VĂN HӐC Giáo viên h˱ͣng d̳n: Sinh viên th͹c hi͏n: NGUYӈN THӎ NGӐC ĈIӊP PHҤM HUYӄN ANH MSSV: 1056010026 Lӟp: Ĉҥi hӑc Ngӳ văn Khóa: 3 H̵u Giang - 2014
LӠI CҦM ѪN HÖI Trên thӵc tӃ không có sӵ thành công nào mà không gҳn liӅn vӟi sӵ nӛ lӵc cӫa bҧn thân và thêm vào ÿó là sӵ hӛ trӧ, giúp ÿӥ dù ít hay nhiӅu, dù trӵc tiӃp hay gián tiӃp cӫa ngѭӡi khác. Bӕn năm là khoҧng thӡi gian tôi ÿѭӧc ngӗi trên giҧng ÿѭӡng Ĉҥi hӑc, ÿѭӧc tích luӻ nhiӅu vӕn kiӃn thӭc quý báu. Và cǊng chính thӡi gian này tôi ÿã nhұn ÿѭӧc rҩt nhiӅu sӵ quan tâm, giúp ÿӥ cӫa thҫy cô, gia ÿình và bҥn bè. Vӯa qua tôi lҥi làm luұn văn, trong quá trình làm không chӍ ÿòi hӓi tôi phҧi nӛ lӵc hӃt mình mà còn cҫn có sӵ giúp ÿӥ cӫa nhiӅu ngѭӡi. Nhân ÿây tôi xin gӱi lӡi cҧm ѫn sâu sҳc ÿӃn: Ban giám hiӋu Trѭӡng Ĉҥi hӑc Võ Trѭӡng Toҧn ÿã tҥo ÿiӅu kiӋn thuұn lӧi ÿӇ tôi hoàn thành luұn văn này. Ĉһc biӋt xin chân thành gӱi lӡi cҧm ѫn ÿӃn Thҥc sƭ NguyӉn Thӏ Ngӑc ĈiӋp ÿã chӍ dүn tôi tұn tình trong quá trình làm luұn văn và giúp ÿӥ tôi rҩt nhiӅu ÿӇ tôi có thӇ hoàn thành ÿӅ tài cӫa mình. Luұn văn ÿѭӧc thӵc hiӋn trong khoҧng thӡi gian gҫn 3 tháng, vӟi mӝt vӕn kiӃn thӭc và kinh nghiӋm còn hҥn chӃ. Vì vұy, luұn văn không tránh khӓi nhӳng thiӃu sót. Rҩt mong nhұn ÿѭӧc nhӳng ý kiӃn ÿóng góp quý báu cӫa quý thҫy cô ÿӇ luұn văn ÿѭӧc hoàn thiӋn hѫn. Trân trӑng cҧm ѫn! H̵u Giang, ngày… tháng… năm…. Sinh viên thӵc hiӋn Phҥm HuyӅn Anh i
LӠI CAM ĈOAN HÖI Tôi xin cam ÿoan rҵng luұn văn này là do chúng tôi thӵc hiӋn, các sӕ liӋu thu thұp và kӃt quҧ phân tích trong ÿӅ tài là trung thӵc, ÿӅ tài không trùng vӟi bҩt cӭ ÿӅ tài nghiên cӭu khoa hӑc nào. Sinh viên thӵc hiӋn Phҥm HuyӅn Anh ii
MӨC LӨC Trang MӢ ĈҪU 1. Lí do chӑn ÿӅ tài ......................................................................................................... 1 2. Lӏch sӱ vҩn ÿӅ.............................................................................................................. 1 3. Mөc ÿích nghiên cӭu ................................................................................................... 5 4 . Phҥm vi nghiên cӭu ..................................................................................................... 5 5 . Phѭѫng pháp nghiên cӭu ............................................................................................. 5 CHѬѪNG 1: KHÁI QUÁT Vӄ TÍNH TӮ 1.1. Khái niӋm..................................................................................................................... 7 1.1.1. Quan niӋm vӅ tính tӯ cӫa các mӝt sӕ tác giҧ ........................................................ 7 1.1.2. Nhұn xét................................................................................................................ 8 1.2. Ĉһc ÿiӇm ngӳ pháp ...................................................................................................... 8 1.2.1. Khҧ năng kӃt hӧp .................................................................................................. 8 1.2.2. Chӭc vө ngӳ pháp............................................................................................... 10 1.3. Phân loҥi .................................................................................................................... 12 1.3.1. Quan niӋm cӫa mӝt sӕ tác giҧ vӅ phân loҥi tính tӯ............................................. 12 1.3.2. Nhұn xét.............................................................................................................. 17 CHѬѪNG 2: KHҦO SÁT TÍNH TӮ TRONG MӜT SӔ TÁC PHҬM CӪA TÔ HOÀI 2.1. Vài nét vӅ tác giҧ và tác phҭm cӫa Tô Hoài .............................................................. 20 2.1.1. Tác giҧ .............................................................................................................. 20 2.1.2. Tác phҭm............................................................................................................. 22 2.1.2.1. Sáng tác cͯa Tô Hoài tr˱ͣc Cách m̩ng tháng Tám ................................. 23 2.1.2.2. Sáng tác cͯa Tô Hoài sau Cách m̩ng tháng Tám .................................... 24 2.2. Thӕng kê phân loҥi tính tӯ trong mӝt sӕ tác phҭm cӫa Tô Hoài ............................... 27 2.2.1. Thӕng kê ............................................................................................................. 27 2.2.2. KӃt quҧ phân loҥi ................................................................................................ 28 2.3. Nhұn ÿӏnh chung vӅ cách sӱ dөng tính tӯ trong mӝt sӕ tác phҭm cӫa Tô Hoài ........ 29 2.4. Vai trò cӫa tính tӯ trong mӝt sӕ tác phҭm cӫa Tô Hoài............................................. 35 2.4.1. Tính tӯ góp phҫn thӇ hiӋn bӭc tranh vӅ thӃ giӟi loài vұt .................................... 35 2.4.2. Tính tӯ góp phҫn thӇ hiӋn bӭc tranh vӅ thiên nhiên, cҧnh vұt............................ 42 2.4.3. Tính tӯ góp phҫn thӇ hiӋn bӭc tranh vӅ con ngѭӡi nông thôn, con ngѭӡi miӅn núi ..... 47 KӂT LUҰN TÀI LIӊU THAM KHҦO PHӨ LӨC
MӢ ĈҪU 1. Lí do chӑn ÿӅ tài Tô Hoài ÿѭӧc xem là mӝt trong nhӳng cây bút văn xuôi tiêu biӇu cӫa văn hӑc ViӋt Nam hiӋn ÿҥi. Là mӝt nhà văn sӟm bѭӟc vào ÿӡi, vào nghӅ văn, ông là nhà văn có bút lӵc dӗi dào, ông viӃt ÿӅu viӃt khӓe và xông xáo vào nhiӅu thӇ loҥi: truyӋn ngҳn, truyӋn dài, ký, tiӇu thuyӃt, truyӋn thiӃu nhi, kӏch bҧn phim và thӇ loҥi nào ông cǊng ÿҥt ÿѭӧc nhӳng thành công nhҩt ÿӏnh. Tô Hoài luôn có nhӳng cӕ gҳng tìm tòi, khám phá và sáng tҥo nghӋ thuұt, ÿó là nhӳng yӃu tӕ góp phҫn làm nên sӭc hҩp dүn, sӭc sӕng và ý nghƭa lâu bӅn ӣ tác phҭm cӫa ông ÿӕi vӟi ÿӡi sӕng tinh thҫn cӫa ngѭӡi ÿӑc nhiӅu thӃ hӋ. Và sau hѫn sáu mѭѫi năm cҫm bút ông ÿã có hàng trăm cuӕn sách thuӝc nhiӅu thӇ loҥi. Ĉһc biӋt là ӣ nhӳng tác phҭm viӃt vӅ loài vұt và cuӝc sӕng con ngѭӡi ӣ miӅn núi Tây Bҳc tiêu biӇu nhѭ truyӋn D͇ mèn phiêu l˱u kí và Vͫ ch͛ng A Phͯ. Bҵng sӵ quan sát, cái nhìn tinh tӃ kӃt hӧp vӟi viӋc miêu tҧ sinh ÿӝng, mӝc mҥc và gҫn gǊi, ông ÿã ÿem ÿӃn cho ngѭӡi ÿӑc nhӳng trang viӃt hiӋn thӵc ÿӃn tұn cӕt lõi cӫa ÿӡi sӕng. Trong nhӳng tác phҭm cӫa Tô Hoài, xuҩt hiӋn nhiӅu tính tӯ làm cho câu văn thêm sinh ÿӝng hҩp dүn. Có thӇ nói, tính tӯ có mӝt vai trò hӃt sӭc quan trӑng trong hӋ thӕng tӯ loҥi tiӃng ViӋt. Tô Hoài ÿã nhұn thҩy ÿѭӧc vai trò ҩy và vұn dөng mӝt cách tài tình, ÿӝc ÿáo trong tác phҭm cӫa mình. Cách vұn dөng tính tӯ mӝt cách ÿӝc ÿáo cӫa Tô Hoài ÿã thôi thúc tôi chӑn ÿӅ tài “Tính tͳ trong m͡t s͙ tác pẖm cͯa Tô Hoài”. Qua ÿó, giúp tôi hiӇu thêm vӅ văn phong cӫa Tô Hoài cǊng nhѭ vai trò cӫa tính tӯ trong văn hӑc. 2. Lӏch sӱ vҩn ÿӅ Tính tӯ có mӝt vӏ trí hӃt sӭc quan trӑng trong hӋ thӕng tӯ loҥi và chiӃm sӕ lѭӧng khá lӟn, chính vì ÿiӇm này mà tӯ trѭӟc ÿӃn nay có rҩt nhiӅu công trình nghiên cӭu ngӳ pháp ÿӅ cұp ÿӃn tính tӯ. NguyӉn Chí Hòa trong quyӇn Ngͷ pháp ti͇ng Vi͏t th͹c hành, nhұn ÿӏnh nhѭ sau: “Tính tͳ là nhͷng tͳ ch͑ tính ch̭t cͯa s͹ v̵t, nói ÿ͇n tính ch̭t cͯa s͹ v̵t là nói ÿ͇n ÿ̿c tr˱ng, hình kh͙i (méo mó), màu s̷c (ÿen), dung l˱ͫng (ít, nhi͉u). Nh˱ 1
v̵y v͉ ph˱˯ng di͏n ý nghƭa thì tính tͳ th˱ͥng bi͋u th͓ tính ch̭t, tr̩ng thái, thu͡c tính. Ph̯n lͣn tính tͳ là ch͑ các tr̩ng thái. Tính tͳ th˱ͥng ÿ˱ͫc ph̫n ánh trong các nhóm m̯u s̷c, tính tͳ ÿánh giá pẖm ch̭t, trí tu͏.” [10; tr. 80]. Lê Biên trong quyӇn Tͳ lo̩i ti͇ng Vi͏t hi͏n ÿ̩i, ông ÿã trình bày mӝt cách chi tiӃt vӅ ÿһc trѭng cӫa tính tӯ: “Tính tͳ là nhͷng tͳ ch͑ tính ch̭t, ÿ̿c tr˱ng cͯa s͹ v̵t, th͹c th͋ ho̿c cͯa v̵n ÿ͡ng, quá trình ho̩t ÿ͡ng” vӅ ngӳ pháp, ông cho rҵng “Tính tͳ có th͋ làm trung tâm cho m͡t ngͷ tính tͳ. Nó có kh̫ năng k͇t hͫp vͣi nhͷng phͭ tͳ tình thái tr˱ͣc nó” [3; tr. 103]. “Còn v͉ chͱc vͭ cú pháp, ͧ ti͇ng Vi͏t, chͱc năng ph͝ bi͇n, th˱ͥng tr͹c cͯa tính tͳ là làm ÿ͓nh ngͷ” [3; tr. 104]. NguyӉn Hӳu QuǤnh trong quyӇn Ngͷ pháp ti͇ng Vi͏t, cho rҵng “Tính tͳ là nhͷng tͳ ch͑ tính ch̭t, ch͑ ÿ̿c tr˱ng cͯa s͹ v̵t nh˱ hình th͋, màu s̷c, dung l˱ͫng, kích th˱ͣc, ÿ̿c tr˱ng” [15; tr. 145]. Ông cǊng ÿѭa ra cách phân loҥi tính tӯ dӵa vào khҧ năng kӃt hӧp và ý nghƭa khái quát cӫa chúng. Các tác giҧ Hӳu Ĉҥt, Trҫn Chí Dõi, Ĉào Thanh Lan trong quyӇn “C˯ sͧ ti͇ng Vi͏t”, cho rҵng: “Tính tͳ là tͳ lo̩i ch͑ tính ch̭t ÿ̿c tr˱ng”. “Tính tͳ có kh̫ năng làm trung tâm cͯa ÿo̫n ngͷ tính tͳ (tính ngͷ) vͣi các thành t͙ phͭ phía tr˱ͣc gi͙ng nh˱ ÿ͡ng tͳ” [6; tr. 114]. Bên cҥnh ÿó: “Tính tͳ có m͡t ÿ̿c ÿi͋m n͝i b̵t Trong chͱc vͭ cú pháp làm thành t͙ phͭ h̩n ÿ͓nh cho c̫ danh tͳ ( g͕i là ÿ͓nh t͙) và cho c̫ tr̩ng ngͷ (g͕i là tr̩ng t͙)” [6; tr. 115]. Các tác giҧ Mai Ngӑc Chӯ, VǊ Ĉӭc NghiӋu, Hoàng Trӑng PhiӃn trong quyӇn C˯ sͧ ngôn ngͷ h͕c và ti͇ng Vi͏t, quan niӋm “Tính tͳ có ý nghƭa khái quát ch͑ tính ch̭t, có th͋ ÿͱng sau tͳ r̭t và th˱ͥng làm v͓ ngͷ hay ÿ͓nh ngͷ trong câu” [5; tr. 272]. Nhӳng ÿһc ÿiӇm cӫa tính tӯ, khҧ năng kӃt hӧp và viӋc phân chia các lӟp tính tӯ còn ÿѭӧc các tác giҧ trình bày mӝt cách chi tiӃt và cө thӇ. Tác giҧ Ĉӛ Thӏ Kim Liên trong quyӇn Ngͷ pháp ti͇ng Vi͏t, có nhұn ÿӏnh khá ÿѫn giҧn vӅ tính tӯ: “Tính tͳ là nhͷng tͳ ch͑ tính ch̭t, màu s̷c”. “Tính tͳ có kh̫ năng k͇t hͫp vͣi phó tͳ ch͑ mͱc ÿ͡”, “có kh̫ năng làm v͓ ngͷ”. Tác giҧ còn nói thêm “Tính tͳ th˱ͥng làm ÿ͓nh ngͷ cho danh tͳ” [13; tr. 55]. Theo Ĉinh Văn Ĉӭc trong quyӇn Ngͷ pháp ti͇ng Vi͏t - tͳ lo̩i: “Tính tͳ là tͳ lo̩i quan tr͕ng trong th͹c tͳ ti͇ng Vi͏t, ÿͱng sau danh tͳ và ÿ͡ng tͳ” [8; tr. 157]. Ông ÿã trình bày mӝt cách cө thӇ vӏ trí và khҧ năng kӃt hӧp cӫa tӯ loҥi tính tӯ, bên 2
cҥnh ÿó ông cǊng chӍ ra sӵ khác biӋt giӳa tính tӯ và ÿӝng tӯ, nêu lên ÿѭӧc ÿһc trѭng nәi bұt cӫa tính tӯ. Tác giҧ DiӋp Quang Ban và Hoàng Văn Thung trong Ngͷ pháp ti͇ng Vi͏t (t̵p m͡t) cǊng trình bày khái quát chung vӅ tӯ loҥi tính tӯ và cho rҵng: “Lͣp tͳ ch͑ ý nghƭa ÿ̿c tr˱ng ÿ˱ͫc bi͋u hi͏n trong tính tͳ th˱ͥng có tính ch̭t ÿ͙i l̵p phân c͹c (thành c̿p trái nghƭa) ho̿c có tính ch̭t mͱc ÿ͡ (so sánh và miêu t̫ theo thang ÿ͡) [2; tr.101] VӅ vӏ trí cӫa tính tӯ Bùi Ĉӭc Tӏnh trong Văn ph̩m Vi͏t Nam nói vӅ vӏ trí cӫa tƭnh tӯ ông viӃt “V͓ trí t͹ nhiên cͯa tƭnh tͳ Vi͏t Nam là ÿͱng ÿ̹ng sau danh tͳ” [19; tr. 251]. Ĉó là vӏ trí tӵ nhiên, còn trѭӡng hӧp nghӏch ÿҧo “Trong Vi͏t ngͷ, phép ngh͓ch ÿ̫o v̳n th˱ͥng ÿ˱ͫc áp dͭng; do ÿó tƭnh tͳ, ÿôi khi, cǊng n̹m tr˱ͣc danh tͳ ÿ͋ nh̭n m̩nh trên ý nghƭa cͯa tƭnh tͳ” [19; tr. 253]. Ông cǊng ÿѭa ra nhұn ÿӏnh: “Tƭnh tͳ có th͋ có b͝ túc ngͷ và dùng theo các thͥi hi͏n t̩i, quá khͱ, v͓ lai.”[19; tr. 255] Qua các công trình nghiên cӭu trên, chúng ta có cái nhìn tәng quát vӅ tӯ loҥi tính tӯ và còn thҩy ÿѭӧc tҫm quan trӑng cӫa nó trong hӋ thӕng tӯ loҥi tiӃng ViӋt. VӅ tác giҧ Tô Hoài, ông là mӝt ngѭӡi bѭӟc vào ÿѭӡng văn hӑc khá sӟm, cҫm bút và nәi danh tӯ trѭӟc năm 1945. Ông ÿѭӧc giӟi phê bình văn hӑc chú ý ngay tӯ nhӳng buәi ÿҫu cҫm bút và ÿӃn nay ÿã có khá nhiӅu công trình nghiên cӭu vӅ cuӝc ÿӡi cǊng nhѭ sӵ nghiӋp cӫa ông. Phong Lê (giӟi thiӋu) Vân Thanh (tuyӇn chӑn), trong quyӇn Tô Hoài v͉ tác gia và tác pẖm, Phong Lê cho rҵng: “Ĉ̿c s̷c cͯa Tô Hoài tr˱ͣc năm 1945 là truy͏n ng̷n g͛m truy͏n ng̷n v͉ loài v̵t, truy͏n ng̷n v͉ c̫nh và ng˱ͥi ͧ m͡t vùng quê ven ÿô – quê ngo̩i và cǊng là quê sinh – n˯i tác gi̫ ÿã sinh s͙ng su͙t cu͡c ÿͥi cho ÿ͇n hôm nay” [12; tr. 30]. Phong Lê ÿã ÿi vào khái quát nhӳng tác phҭm tiêu biӇu cӫa Tô Hoài ӣ mӛi chһng ÿѭӡng ÿӇ cho ngѭӡi ÿӑc thҩy ÿѭӧc nhӳng ÿһc sҳc riêng trong tӯng chһng ÿѭӡng cӫa Tô Hoài. Truy͏n ng̷n Vi͏t Nam l͓ch s͵ - thi pháp - chân dung cӫa Phan Cӵ ĈӋ, ông ÿã nhҩn mҥnh mӝt sӕ ÿһc trѭng nghӋ thuұt trong truyӋn ngҳn cӫa Tô Hoài nhѭ: “L͙i vi͇t thông minh, hóm h͑nh, th̵m chí tinh quái, m͡t ÿôi nét tâm lý và tri͇t lý ÿ˱ͫm s̷c thái bu͛n và pha chút mùi chua chát ki͋u Nam Cao” [7; tr. 309]. 3
Phan Cӵ ĈӋ còn nói thêm trong quyӇn Tô Hoài - nhà văn Vi͏t Nam hi͏n ÿ̩i rҵng: “Tô Hoài có m͡t l͙i vi͇t r̭t g̯n gǊi vͣi truy͉n th͙ng, m͡t phong cách k͋ chuy͏n ÿ̵m ÿà màu s̷c dân t͡c” [12; tr. 98]. Khi nghiên cӭu vӅ Tô Hoài, Phan Cӵ ĈӋ có nhұn xét: “Tô Hoài có m͡t kh̫ năng quan sát ÿ̿c bi͏t, r̭t thông minh, hóm h͑nh và tinh t͇. kh̫ năng này giúp anh thành công khi miêu t̫ nhͷng hi͏n t˱ͫng bên ngoài, eec tr͹c ti͇p quan sát và c̫m thͭ; c̫nh v̵t thiên nhiên, sinh ho̩t h̹ng ngày, phong tͭc l͍ nghi, th͇ giͣi loài v̵t…Nh˱ng kh̫ năng này không ÿͯ khi nói v͉ ÿͥi s͙ng tâm lý bên trong, bi͏n chͱng tâm h͛n, nhͷng quy lu̵t b̫n ch̭t xã h͡i. M̿t khác gi͙ng nh˱ m͡t s͙ nhà văn hi͏n th͹c phê phán chuy͋n mình sang ph˱˯ng pháp hi͏n th͹c chͯ nghƭa. Tô Hoài miêu t̫ khá thành công các quan h͏ gia ÿình, láng xóm, b̩n bè, trai gái…”. [12; tr. 101]. Trong bài viӃt Quan ni͏m ngh͏ thu̵t v͉ con ng˱ͥi trong truy͏n ng̷n Tô Hoài v͉ mi͉n núi, tác giҧ NguyӉn Long ÿã ÿѭa ra nhӳng dүn chӭng ÿӇ chӭng minh sӵ thay ÿәi quan niӋm vӅ con ngѭӡi trong tác phҭm cӫa Tô Hoài trѭӟc và sau năm 1945 “Quan ni͏m ngh͏ thu̵t v͉ con ng˱ͥi trong truy͏n ng̷n v͉ mi͉n núi cͯa Tô Hoài là quan ni͏m “rǊ bùn ÿͱng d̵y sáng loà” (Nguy͍n Ĉình Thi), là “tͳ thung lǊng ÿau th˱˯ng ra cánh ÿ͛ng vui” và “tͳ chân trͥi cͯa m͡t ng˱ͥi ÿ͇n chân trͥi cͯa nhi͉u ng˱ͥi”…(Ch͇ Lan Viên). Nhͷng con ng˱ͥi ÿó lúc ÿ̯u còn ÿ˯n gi̫n, gi̫n d͓ nh˱ng tràn ÿ̯y sͱc s͙ng m̩nh mͅ” [12; tr. 415]. Hay trong quyӇn Tô Hoài muôn m̿t ngh͉ văn, Vѭѫng Trí Nhàn có viӃt: “Tô Hoài có lͅ là m͡t trong s͙ ít ͗i các cây bút ÿã s͙ng vͣi ngh͉ vͣi ṱt c̫ s͹ chăm chú, s͹ t̵n tͭy cͯa m͡t ng˱ͥi làm ngh͉ chuyên nghi͏p” [12; tr. 553]. Nhѭ vұy, nhӳng bài viӃt nghiên cӭu trên chӫ yӃu viӃt vӅ cuӝc ÿӡi, tác phҭm cӫa nhà văn Tô Hoài và nhӳng giá trӏ mà Tô Hoài ÿã ÿem lҥi cho sӵ phát triӇn nӅn văn hӑc ViӋt Nam. Có thӇ nói chѭa có công trình nghiên cӭu nào ÿi sâu vào viӋc tìm hiӇu tính tӯ trong tác phҭm cӫa Tô Hoài. Chúng tôi quyӃt ÿӏnh chӑn ÿӅ tài “Tính tͳ trong m͡t s͙ tác pẖm cͯa Tô Hoài”. Vì ÿây là ÿӅ tài mӟi. 4
3. Mөc ÿích nghiên cӭu Nghiên cӭu ÿӅ tài “Tính tͳ trong m͡t s͙ tác pẖm cͯa Tô Hoài”, chúng tôi nhҵm phân tích làm nәi bұt vai trò cӫa tính tӯ trong tác phҭm cӫa Tô Hoài. Qua viӋc tìm hiӇu và phân tích có thӇ giúp chúng tôi hiӇu rõ hѫn vӅ giá trӏ cӫa tӯ loҥi này và tӯ ÿó có thӇ khai thác hiӋu quҧ nghӋ thuұt cǊng nhѭ giá trӏ thҭm mƭ cӫa lӟp tӯ này trong ÿӡi sӕng văn hӑc. 4. Phҥm vi nghiên cӭu Thӵc hiӋn ÿӅ tài Tính tͳ trong m͡t s͙ tác pẖm cͯa Tô Hoài, luұn văn chӫ yӃu ÿi vào khai thác ÿһc trѭng, vai trò cӫa tính tӯ và nghӋ thuұt sӱ dөng tính tӯ cӫa Tô Hoài trong các tác phҭm. Tô Hoài là mӝt cây bút tài hoa vӟi sӕ lѭӧng tác phҭm dӗi dào nhѭng do hҥn ÿӏnh vӅ thӡi gian nghiên cӭu cǊng nhѭ khó khăn trong viӋc tìm kiӃm thu thұp tài liӋu chúng tôi chӍ khҧo sát 9 tác phҭm: Vͫ ch͛ng A Phͯ (in trong t̵p Truy͏n Tây B̷c), O chu͡t, Tu͝i tr̓, Ĉôi Ri ÿá, M͡t cu͡c b͋ dâu, Mͭ Ngan, Cu L̿c, Truy͏n gã Chu͡t B̩ch (in trong t̵p O chu͡t), Quê ng˱ͥi (ch˱˯ng 1, ch˱˯ng 2). Ngoài ra, ÿӇ thӵc hiӋn ÿӅ tài này, chúng tôi ÿã tham khҧo thêm nhӳng công trình nghiên cӭu vӅ ngӳ pháp có liên quan ÿӃn tính tӯ và nhӳng bài viӃt, bài báo phê bình văn hӑc vӅ tác phҭm cӫa Tô Hoài. 5. Phѭѫng pháp nghiên cӭu ĈӇ hoàn thành ÿӅ tài này, tôi ÿã sӱ dөng các phѭѫng pháp nghiên cӭu sau: Phѭѫng pháp tәng hӧp: phѭѫng pháp này giúp chúng tôi có thӇ khái quát vӅ mӝt sӕ vҩn ÿӅ lý thuyӃt vӅ tính tӯ và mӝt sӕ vҩn ÿӅ liên quan ÿӃn tác giҧ, tác phҭm Tô Hoài. Phѭѫng pháp thӕng kê: dùng phѭѫng pháp này chúng tôi tiӃn hành thӕng kê và phân loҥi tính tӯ ÿѭӧc sӱ dөng trong tác phҭm Tô Hoài ÿӇ ÿѭa ra nhӳng nhұn ÿӏnh, ÿánh giá khái quát vӅ cách sӱ dөng tính tӯ trong tác phҭm cӫa Tô Hoài. 5
Phѭѫng pháp phân tích: phѭѫng pháp này giúp luұn văn làm sáng tӓ vai trò cӫa tính tӯ trong các trang viӃt cӫa Tô Hoài, cǊng nhѭ nghӋ thuұt sӱ dөng tính tӯ cӫa nhà văn. 6
CHѬѪNG 1 KHÁI QUÁT Vӄ TÍNH TӮ 1.1. Khái niӋm 1.1.1. Quan niӋm vӅ tính tӯ cӫa các mӝt sӕ tác giҧ NguyӉn Hӳu QuǤnh ÿã ÿӏnh nghƭa vӅ tính tӯ nhѭ sau: “Tính tͳ là nhͷng tͳ ch͑ tính ch̭t, ch͑ ÿ̿c tr˱ng cͯa s͹ v̵t nh˱ hình th͋, m̯u s̷c, dung l˱ͫng, kích th˱ͣc, ÿ̿c tr˱ng” [15; tr. 145]. Ĉӛ Thӏ Kim Liên ÿӏnh nghƭa ngҳn gӑn “Tính tͳ là nhͷng tͳ ch͑ tính ch̭t, màu s̷c” [13; tr. 55]. Trong quyӇn Giáo trình ti͇ng Vi͏t Bùi Tҩt Tѭѫm cǊng cho rҵng: “Tính tͳ là tͳ lo̩i ch͑ tính ch̭t cu̫ s͹ v̵t, cͯa ho̩t ÿ͡ng và tr̩ng thái” [21; tr. 139]. Bùi Ĉӭc Tӏnh trong Văn ph̩m Vi͏t Nam ÿӏnh nghƭa: “Tƭnh tͳ là nhͷng ti͇ng mô t̫ tr̩ng thái cͯa ng˱ͥi, v̵t và s͹ v̵t, b̹ng m͡t ý nghƭa v͉ tính cách cͯa nhͷng ng˱ͥi, v̵t và s͹ ̭y” [19; tr. 246]. NguyӉn Chí Hòa trong Ngͷ pháp ti͇ng Vi͏t th͹c hành nhұn ÿӏnh rҵng: “Tính tͳ là nhͷng tͳ ch͑ tính ch̭t cͯa s͹ v̵t, nói ÿ͇n tính ch̭t cͯa s͹ v̵t là nói ÿ͇n ÿ̿c tr˱ng, hình kh͙i (méo mó), màu s̷c (ÿen), dung l˱ͫng (ít, nhi͉u). Nh˱ v̵y v͉ ph˱˯ng di͏n ý nghƭa thì tính tͳ th˱ͥng bi͋u th͓ tính ch̭t, tr̩ng thái, thu͡c tính”. Ông còn nhұn thҩy “Tính tͳ th˱ͥng ÿ˱ͫc ph̫n ánh trong các nhóm màu s̷c, tính tͳ ÿánh giá pẖm ch̭t, trí tu͏” [10; tr. 80]. Trong Tͳ lo̩i ti͇ng Vi͏t hi͏n ÿ̩i Lê Biên ÿã viӃt vӅ tính tӯ mӝt cách khá chi tiӃt “Tính tͳ là nhͷng th͹c tͳ g͕i tên tính ch̭t, ÿ̿c tr˱ng cͯa s͹ v̵t, th͹c th͋ ho̿c cͯa v̵n ÿ͡ng, quá trình, ho̩t ÿ͡ng” [3; tr. 103]. Ông còn nhұn ÿӏnh rҵng tính tӯ là “m͡t tͳ lo̩i tích c͹c v͉ m̿t t̩o tͳ” [3; tr. 103]. DiӋp Quang Ban và Hoàng Văn Thung trong Ngͷ pháp ti͇ng Vi͏t (t̵p m͡t) cho rҵng: “Lͣp tͳ ch͑ ý nghƭa ÿ̿c tr˱ng (ÿ̿c tr˱ng cͯa th͹c tͳ hay cͯa quá trình) là tính tͳ” [2; tr. 101]. Tác giҧ còn nhҩn mҥnh: “Ý nghƭa ÿ̿c tr˱ng ÿ˱ͫc biêu hi͏n trong tính tͳ th˱ͥng có tính ch̭t ÿ͙i l̵p phân c͹c (thành c̿p trái nghƭa) ho̿c có tính ch̭t mͱc ÿ͡ (so sánh và miêu t̫ theo thang ÿ͡)” [2; tr. 101]. 7
Mai Ngӑc Chӯ, VǊ Ĉӭc NghiӋu và Hoàng Trӑng PhiӃn quan niӋm “Tính tͳ có ý nghƭa ch͑ tính ch̭t” [5; tr. 272]. Trong khi ÿó các tác giҧ Hӳu Ĉҥt, Trҫn Trí Dõi, Ĉào Thanh Lan cho rҵng “Tính tͳ là tͳ lo̩i có ý nghƭa ch͑ tính ch̭t, ÿ̿c tr˱ng” [6; tr. 154]. NguyӉn Kim Thҧn trong Nghiên cͱu ngͷ pháp ti͇ng Vi͏t ÿã trình bày ngҳn gӑn “Tính tͳ là tͳ lo̩i ch͑ tính ch̭t cͯa s͹ v̵t” [16; tr. 260]. 1.1.2. Nhұn xét Nhӳng quan niӋm trên cӫa các tác giҧ ÿã khái quát ÿһc ÿiӇm ý nghƭa vӅ tӯ loҥi tính tӯ. Tuy ӣ mӛi tác giҧ có cách diӉn ÿҥt khác nhau nhѭng các nhұn ÿӏnh này nhìn chung giӕng nhau vӅ ý nghƭa, tính chҩt hay ÿһc trѭng cӫa tính tӯ. Qua các ý kiӃn trên cùng vӟi quá trình tìm hiӇu vӅ tӯ loҥi này, có thӇ hiӇu mӝt cách khái quát: Tính tӯ là nhӳng tӯ chӍ tính chҩt, chӍ ÿһc trѭng, trҥng thái cӫa sӵ vұt, sӵ viӋc. Nhӳng tính chҩt, ÿһc trѭng này có thӇ là hình thӇ, màu sҳc, kích thѭӟc, mùi vӏ, phҭm chҩt… Ví dө: hát hay, g͟ t͙t, cây to… Tính tӯ là mӝt loҥi tӯ quan trӑng trong hӋ thӕng tӯ loҥi tiӃng ViӋt và chiӃm sӕ lѭӧng khá lӟn. Nó ÿѭӧc coi là mӝt loҥi tӯ làm phong phú khҧ năng diӉn ÿҥt. 1.2. Ĉһc ÿiӇm ngӳ pháp 1.2.1. Khҧ năng kӃt hӧp Phҫn lӟn tính tӯ tiӃng ViӋt không tӵ thân có nghƭa vӅ mӭc ÿӝ vì vұy tính tӯ có thӇ kӃt hӧp vӟi tӯ chӍ mӭc ÿӝ h˯i, r̭t, c͹c kì, vô cùng, khá… Ví dө: B̩n Nam h͕c r̭t gi͗i. Ho̩t ÿ͡ng ngo̩i khoá c͹c kì vui. Tuy nhiên có nhӳng tính tӯ ghép tӵ thân nó ÿã chӭa mӭc ÿӝ tuyӋt ÿӕi nhѭ: vô t̵n, ÿ͗ lòm, tr̷ng nhách, ÿen thui thì không thӇ kӃt hӧp vӟi bҩt kì tӯ chӍ mӭc ÿӝ nào. 8
Và theo DiӋp Quang Ban – Hoàng Văn Thung trong cuӕn Ngͷ pháp ti͇ng Vi͏t thì nhӳng tính tӯ chӍ ý nghƭa ÿһc trѭng ӣ thang ÿӝ tuyӋt ÿӕi không kӃt hӧp vӟi phө tӯ. - Tính tӯ có thӇ kӃt hӧp vӟi thӵc tӯ làm thành mӝt tә hӧp tính tӯ, trong ÿó tính tӯ giӳ vai trò là thành tӕ chính, các thӵc tӯ làm thành tӕ phө ÿӇ bә nghƭa cho tính tӯ. Ví dө: Ĉ͗ nh˱ son Tr̷ng nh˱ tuy͇t Ng͕t nh˱ ÿ˱ͥng - Tính tӯ có thӇ làm tӯ trung tâm cho mӝt ngӳ tính tӯ, nó có khҧ năng kӃt hӧp vӟi nhӳng phó tӯ ÿã, ÿang, sͅ, còn, v̳n… Ví dө: Trͥi ÿã t͙i Cu͡c s͙ng v̳n t͙t Lê Biên trong quyӇn Tͳ lo̩i ti͇ng Vi͏t hi͏n ÿ̩i cho rҵng: - Tính tӯ có khҧ năng “k͇t hͫp vͣi nhͷng phͭ tͳ tình thái ͧ tr˱ͣc nó (v͉ c˯ b̫n, nh˱ kh̫ năng k͇t hͫp cͯa ÿ͡ng tͳ)” [3; tr. 104]. Ví dө: V̳n còn (r̭t) sͣm. Ĉã gan d̩. C̫ hai cái áo ÿ͉u mͣi - Khҧ năng kӃt hӧp có tính chҩt tiêu biӇu cӫa tính tӯ là kӃt hӧp vӟi nhӳng phө tӯ chӍ mӭc ÿӝ nhѭ: “h˯i, khá, c͹c kì, t˱˯ng ÿ͙i”, và nhҩt là vӟi tӯ “r̭t” ,“tͳ chͱng duy nh̭t và cho nó m͡t giá tr͓ tuy͏t ÿ͙i trong s͹ phân lo̩i” [3; tr.104]. Ví dө: h˯i x̭u, khí ḇn, r̭t vui. Cô ̭y v̳n còn ÿang r̭t tr̓. - Nhӳng thành tӕ phө ÿӭng sau tính tӯ “có th͋ là th͹c tͳ ho̿c h˱ tͳ, có th͋ thu͡c nhͷng tͳ lo̩i khác nhau (ph͝ bi͇n là danh tͳ)” [3; tr.104]. Ví dө: Gi͗i l̷m. vui quá. 9
T͙t g͟ h˯n t͙t n˱ͣc s˯n. X̭u ng˱ͥi ÿ́p n͇t còn h˯n ÿ́p ng˱ͥi. - Tính tӯ có thӇ kӃt hӧp hҥn chӃ vӟi các phө tӯ “hãy, ÿͳng, chͣ”. Ví dө: Ĉͳng xanh nh˱ lá, b̩c nh˱ vôi. NguyӉn ThiӋn Giáp trong quyӇn D̳n lu̵n ngôn ngͷ h͕c, ông cho rҵng: “Tính tͳ có kh̫ năng k͇t hͫp vͣi các h˱ tͳ ch͑ mͱc ÿ͡ (r̭t, h˯i, khá, l̷m…) và không có kh̫ năng k͇t hͫp vͣi các h˱ tͳ m͏nh l͏nh (hãy, chͣ, ÿͳng…) ch͑ s͹ k͇t thúc (r͛i, xong…). M͡t s͙ tính tͳ, trong nhͷng hoàn c̫nh nh̭t ÿ͓nh, v̳n có th͋ k͇t hͫp vͣi các h˱ tͳ ch͑ m͏nh l͏nh” [9; tr. 248]. Ví dө: Ĉͳng x̭u th͇! Hãy kho̓ lên! 1.2.2. Chӭc vө ngӳ pháp Tính tӯ thuӝc lӟp thӵc tӯ nên nó cǊng giӕng nhѭ danh tӯ và ÿӝng tӯ. Chính vì vұy mà tính tӯ có thӇ ÿҧm nhiӋm chӭc vө ngӳ pháp trong câu (thành phҫn chính và thành phҫn phө). Theo NguyӉn Hӳu QuǤnh trong Ngͷ pháp ti͇ng Vi͏t ông cho rҵng tính tӯ cǊng giӕng nhѭ ÿӝng tӯ có thӇ trӵc tiӃp làm vӏ ngӳ trong câu và làm ÿӏnh tӕ trong cөm danh tӯ. - Chӭc năng ÿӏnh ngӳ: ÿӏnh ngӳ ÿѭӧc hiӇu là mӝt thành phҫn phө bә nghƭa cho danh tӯ, dùng ÿӇ nêu lên ÿһc ÿiӇm tính chҩt cӫa danh tӯ. Ĉӏnh ngӳ có thӇ là mӝt tính tӯ, sӕ tӯ, danh tӯ hoһc ÿҥi tӯ có thӇ là mӝt cөm tӯ. Nhѭ vұy tính tӯ sӁ là mӝt phҫn trong sӕ các kiӇu ÿӏnh ngӳ tiӃng ViӋt. Ví dө: Con ÿ˱ͥng mͣi và r͡ng - Chӭc năng vӏ ngӳ cӫa tính tӯ: trong tiӃng ViӋt thì tính tӯ giӕng nhѭ ÿӝng tӯ ӣ khҧ năng làm vӏ ngӳ trӵc tiӃp trong câu. Lê Biên cho rҵng: “Khác vͣi nhi͉u ngôn ngͷ Châu Âu, tính tͳ Vi͏t cǊng có th͋ làm v͓ ngͷ tr͹c ti͇p” [3; tr. 105]. Ví dө: Ӣ tiӃng ViӋt: Quy͋n sách ̭y mͣi. 10
Ӣ tiӃng Anh: That books is new. Ngoài hai chӭc năng chính trên tác giҧ Lê Biên còn cho rҵng "Tính tͳ có th͋ ÿ̫m nhi͏m nhͷng chͱc vͭ cú pháp khác. - Làm bә ngӳ Ví dө: B̩n Hà h͕c gi͗i. Nó tr̫ lͥi l˱u loát. H͕ s͙ng ÿ́p. - Làm chӫ ngӳ, Ví dө: T͙t g͟ h˯n t͙t n˱ͣc s˯n.” [3; tr. 105]. Bùi Tҩt Tѭѫm trong Giáo trình ti͇ng Vi͏t cho rҵng: “Trong ho̩t ÿ͡ng t̩o câu, tính tͳ có th͋ làm thành ph̯n phͭ cͯa câu ho̿c làm thành t͙ phͭ b͝ nghƭa cho danh tͳ hay ÿ͡ng tͳ” [21; tr. 139]. Ví dө: L͍ phép, ḿ con ch͓ D̵u cùng cúi chào (Ngô Ṱt T͙). Vài gͫn n̷ng vàng nh̩t ÿ͕ng l̩i trên nhͷng tàu cau rách r˱ͣi màu xanh om (Tô Hoài). Ông còn khҷng ÿӏnh: “vͳa có kh̫ năng b͝ nghƭa cho danh tͳ, vͳa có kh̫ năng b͝ nghƭa cho ÿ͡ng tͳ là ÿ̿c ÿi͋m tiêu bi͋u cͯa tính tͳ ti͇ng Vi͏t”. [21; tr. 139]. NguyӉn Chí Hoà trong Ngͷ pháp ti͇ng Vi͏t th͹c hành [10; tr. 80] cho rҵng: - Trong tiӃng ViӋt tính tӯ, cөm tính tӯ có thӇ làm chӫ ngӳ. Ví dө: Quý nh̭t trong thiên h̩ không gì b̹ng g̩o. Nothing under the sun is as precious as rice. - Trӵc tiӃp làm vӏ ngӳ hay thành tӕ cӫa vӏ ngӳ. Ví dө: Gi͕ng cͯa nàng không vui và sͫ s͏t. Her voice was unhappy and frightened. - Tính tӯ làm thành phҫn phө. Ví dө: Tôi ăn no căng. Ch̻ng bu͛n ăn nͷa. I’m nearly burstl. I have no more stomach for eating. 11
- Tách ÿoҥn. Ví dө: Ch̯m ch̵m, Christine quay l̩i. Slowly, Christine turned. 1.3. Phân loҥi 1.3.1. Quan niӋm cӫa mӝt sӕ tác giҧ vӅ phân loҥi tính tӯ Mӛi tác giҧ vӟi mӝt tiêu chí riêng nên có các cách phân loҥi tính tӯ khác nhau. Có thӇ nói viӋc phân loҥi tính tӯ ít phӭc tҥp hѫn so vӟi danh tӯ và ÿӝng tӯ. Sau ÿây là mӝt sӕ cách phân loҥi: Theo NguyӉn Chí Hoà trong Ngͷ pháp ti͇ng Vi͏t th͹c hành tính tӯ ÿѭӧc chia thành ba tiӇu loҥi: [10; tr. 81] - Nhóm tính tӯ miêu tҧ trҥng thái: nhóm tính tӯ này thѭӡng ÿѭӧc dùng ÿӇ miêu tҧ trҥng thái hoһc trҥng thái hành ÿӝng cӫa ÿӝng tӯ (ví dө: s͙ng trong êm ̭m thu̵n hoà), thѭӡng ÿѭӧc mang vai trò trҥng tӕ. - Nhóm miêu tҧ ÿһc ÿiӇm cӫa sӵ vұt: ÿây là nhóm tұp hӧp hҫu hӃt các tính tӯ cӫa tiӃng ViӋt. Căn cӭ vào ý nghƭa có thӇ chia nhóm tính tӯ này thành hai nhóm nhӓ: nhóm tính tӯ miêu tҧ màu sҳc cӫa sӵ vұt nhѭ: ÿ͗, tr̷ng, xanh… và nhóm tính tӯ chӍ kích thѭӟc sӵ vұt nhѭ: cao, th̭p, lͣn, nh͗, dài, ng̷n… - Nhóm tính tӯ miêu tҧ vӅ mӭc ÿӝ nhóm tính tӯ này thѭӡng mang ý nghƭa vӅ lѭӧng hay mӭc ÿӝ nhѭ: ÿông, ÿ̯y, nhi͉u, ít, v˯i, dày, th˱a… Chúng có khҧ năng kӃt hӧp vӟi danh tӯ, chúng có vӏ trí tѭѫng ÿӕi tӵ do. Theo Ĉӛ Kim Liên trong cuӕn Ngͷ pháp ti͇ng Vi͏t chia tính tӯ thành bӕn tiӇu nhóm: [13; tr. 55]. - Nhóm tính tӯ chӍ tính chҩt phҭm chҩt: nhóm này thѭӡng dùng ÿӇ ÿánh giá phҭm chҩt cӫa sӵ vұt (T͙t, x̭u, ÿ́p, sang, giàu, hèn, kém, b͉n…). chúng có khҧ năng kӃt hӧp vӟi danh tӯ phía sau (x̭u ng˱ͥi, ÿ́p n͇t, t͙t g͟, b͉n n˱ͣc s˯n...) Ví dө: Tr˱ͥng Ĉ̩i h͕c Invine MͿ kém ch̭t l˱ͫng. - Nhóm tính tӯ chӍ trҥng thái: thѭӡng dùng ÿӇ chӍ trҥng thái nhҩt ÿӏnh cӫa sӵ vұt khi hoҥt ÿӝng (nhanh, ch̵m, mau, ĺ, l͉ m͉, h̭p ṱp, h͙i h̫…) có khҧ năng kӃt 12
hӑp vӟi ÿӝng tӯ ÿӇ chӍ trҥng thái hành ÿӝng hoһc kӃt hӧp vӟi danh tӯ ÿӇ chӍ thuӝc tính cӫa sӵ vұt. Ví dө: Không nên gây áp l͹c h͕c t̵p căng th̻ng cho h͕c sinh. - Nhóm tính tӯ chӍ kích thѭӟc sӕ lѭӧng: nhóm này thѭӡng dùng ÿӇ chӍ kích thѭӟc sӕ lѭӧng cӫa sӵ vұt (to, nh͗, nh́, n̿ng, ít, nhi͉u, ng̷n, dài…). Có thӇ kӃt hӧp vӟi sӕ tӯ và danh tӯ ӣ phía sau. Ví dө: Nhu c̯u h͕c ͧ tr̓ còn thi͇u nhi͉u l̷m. - Nhóm tӯ chӍ màu sҳc: xanh, ÿӓ, tím, vàng, nâu, ÿen…thѭӡng kӃt hӧp vӟi phó tӯ chӍ mӭc ÿӝ “quá” ӣ phía sau. Ví dө: Áo em tr̷ng quá nhìn không ra. Lê Biên trong Tͳ lo̩i ti͇ng Vi͏t hi͏n ÿ̩i dӵa vào khҧ năng kӃt hӧp cӫa tính tӯ ÿӇ chia tӯ loҥi tính tӯ thành các tiӇu loҥi sau: [3; tr. 107]. - Tính tӯ chӍ ÿһc trѭng, tính chҩt tuyӋt ÿӕi (Không ÿѭӧc ÿánh giá theo thang ÿӝ). Nhӳng tính tӯ này có ÿһc ÿiӇm: bҧn thân chúng hàm chӭa ý nghƭa tuyӋt ÿӕi vӅ ÿһc trѭng, tính chҩt hoһc là ÿһc trѭng ҩy “không có cѭӡng ÿӝ khác nhau, không có gì ÿӇ so sánh”. Ĉó là nhӳng tӯ riêng, chung, ph̫i, trái… Lӟp tӯ này không có khҧ năng kӃt hӧp vӟi phө tӯ chӍ mӭc ÿӝ, không ÿѭӧc ÿánh giá theo thang ÿӝ. - Tính tӯ chӍ vӅ ÿһc trѭng thuӝc vӅ phҭm chҩt (Ĉѭӧc ÿánh giá theo thang ÿӝ). Mұt ÿӝ tính tӯ tұp trung ӣ tiӇu loҥi này, chúng chӍ ÿһc trѭng cӫa thӵc thӇ, cӫa sӵ vұt hoһc hoҥt ÿӝng mà ta có thӇ so sánh vӅ cѭӡng ÿӝ, mӭc ÿӝ cӫa ÿһc trѭng. Chúng có khҧ năng kӃt hӧp vӟi phө tӯ chӍ mӭc ÿӝ: rҩt, hѫi, lҳm, thұt, vô cùng, tuyӋt, hҷn,… TiӇu loҥi này gӗm nhӳng lӟp tӯ: + ChӍ ÿһc trѭng vӅ màu sҳc (vàng, xanh, ÿ͗), vӅ mùi vӏ (chua, cay, ÿ̷ng…) 13