Bài giảng Kinh tế học quản lý: Chuyên đề 5 - Nguyễn Văn Dư

9/1/2016<br /> <br /> CHUYÊN ĐỀ V<br /> DOANH NGHIỆP<br /> TRONG NỀN KINH TẾ MỞ<br /> <br /> NỘI DUNG<br /> 1.<br /> 2.<br /> 3.<br /> 4.<br /> 5.<br /> 6.<br /> 7.<br /> <br /> Ngoại thương<br /> Lợi thế so sánh<br /> Tỷ giá hối đoái<br /> Bảo hộ thương mại<br /> Đầu tư trực tiếp nước ngoài<br /> Chuyển giao quốc tế về công nghệ<br /> Cân bằng trên thị trường thế giới<br /> <br /> 1<br /> <br /> 9/1/2016<br /> <br /> 1 NGOẠI THƯƠNG<br /> • Thương mại quốc tế là việc trao đổi hàng hóa và dịch<br /> vụ (hàng hóa hữu hình và hàng hóa vô hình) giữa các<br /> quốc gia nhằm đem lại lợi ích cho các bên.<br /> • Đối với một số nước thương mại quốc tế tương đương<br /> với một tỷ lệ lớn trong GDP.<br /> • Thương mại quốc tế đã xuất hiện từ lâu trong lịch sử<br /> loài người (Con đường Tơ lụa) nhưng gần đây nó phát<br /> triển mạnh hơn, nhất là khi ngành giao thông phát<br /> triển, hội nhập quốc tế ngày càng sâu, rộng và vấn đề<br /> toàn cầu hóa đang đang diễn ra trên mọi mặt.<br /> <br /> 1 NGOẠI THƯƠNG<br /> • Nguyên nhân có ngoại thương<br /> • Sự khác nhau về điều kiện tự nhiên và trình độ KHCN<br /> của các quốc gia tạo lợi thế cạnh tranh trong sản xuất<br /> hàng hóa và dịch vụ.<br /> • Sự đa dạng hóa về nhu cầu, thị hiếu.<br /> • Sự chênh lệch về giá cả, sở thích và nguồn cung cấp đầu<br /> vào giữa các quốc gia.<br /> <br /> 2<br /> <br /> 9/1/2016<br /> <br /> 1 NGOẠI THƯƠNG<br /> • Chức năng của hoạt động ngoại thương<br /> • Thỏa mãn nhu cầu của cả người sản xuất và tiêu dùng về giá<br /> cả, chất lượng, số lượng, địa điểm và thời gian phù hợp.<br /> • Giải quyết những vấn đề kinh tế - xã hội của đất nước: Vốn,<br /> việc làm, công nghệ, sử dụng tài nguyên có hiệu quả.<br /> • Nâng cao hiệu quả của nền kinh tế bằng việc tạo môi trường<br /> thuận lợi cho sản xuất, kinh doanh.<br /> • Nâng cao năng lực trong sản xuất kinh doanh, thúc đẩy tăng<br /> trưởng kinh tế.<br /> • Cho phép chuyên môn hóa, góp phần làm tăng sản lượng dựa<br /> vào lợi thế của mỗi quốc gia. VD: Việt Nam có đất nông<br /> <br /> nghiệp, ít vốn, lao động giá rẻ<br /> <br /> 1 NGOẠI THƯƠNG<br /> • Rủi ro trong thương mại quốc tế<br /> • Người mua không có khả năng thanh toán hoặc nợ<br /> quá hạn không đòi được.<br /> • Rủi ro liên quan đến việc thay đổi chính sách.<br /> • Rủi ro không chấp nhận hàng do đối tác gửi.<br /> • Rủi ro liên quan đến việc hủy bỏ hoặc không gia hạn<br /> giấy phép xuất khẩu, nhập khẩu.<br /> • Rủi ro chiến tranh, chủ quyền chính trị.<br /> • Rủi ro liên quan đến tài sản của người nhập khẩu bị<br /> quốc hữu hóa hoặc sung công.<br /> • Rủi ro liên quan đến việc áp đặt lệnh cấm nhập khẩu<br /> sau khi hàng đang trên đường vận chuyển.<br /> <br /> 3<br /> <br /> 9/1/2016<br /> <br /> 2. LỢI THẾ SO SÁNH<br /> • Lợi thế so sánh là tình huống mà dựa vào những điều<br /> kiện thuận lợi dẫn đến một quốc gia có thể sản xuất ra<br /> những sản phẩm giá rẻ hơn quốc gia khác.<br /> • Trong mô hình Ricardo, các nước tập trung chuyên<br /> môn hóa sản xuất vào mặt hàng mà họ có thể sản xuất<br /> hiệu quả nhất.<br /> • Mô hình Hechscher-Ohlin dựa vào sự khác biệt giữa<br /> các yếu tố nguồn lực. Các nước sẽ xuất khẩu những<br /> sản phẩm sử dụng nhiều yếu tố nguồn lực mà nước đó<br /> có thế mạnh, và nhập khẩu những sản phẩm sử dụng<br /> nhiều yếu tố nguồn lực mà nước đó khan hiếm.<br /> <br /> 2. LỢI THẾ SO SÁNH<br /> • Mô hình lực hấp dẫn mô phỏng theo định luật vạn<br /> vập hẫp dẫn của Newton trong đó ngoài vấn đề lợi<br /> thế cạnh trạnh còn xem xét đến nhiều yếu tố khác<br /> như khoảng cách giữa các quốc gia, quan hệ ngoại<br /> giao và chính sách thương mại của mỗi nước.<br /> • Như vậy, lợi thế so sánh cùng các yếu tố khác là<br /> nguyên nhân thúc đẩy ngoại thương.<br /> <br /> 4<br /> <br /> 9/1/2016<br /> <br /> 2. LỢI THẾ SO SÁNH<br /> <br /> 3. TỶ GIÁ HỐI ĐOÁI<br /> • Là số đơn vị tiền của nước này đổi được từ một đơn vị tiền của<br /> nước khác.<br /> • Được xác định theo “Lý thuyết sức mua tương đương”.<br /> • Tỷ giá hối đoái bị ảnh hưởng bới: tốc độ tăng giá, mức độ tăng<br /> trưởng nền kinh tế, lãi suất, xuất khẩu và v.v.<br /> • Nếu tốc độ tăng giá ở nước A cao hơn nước B thì giá đồng<br /> tiền của nước A sẽ giảm so với giá đồng tiền của nước B.<br /> • Nếu tốc độ tăng trưởng kinh tế của một nước cao hơn tốc độ<br /> của thế giới thì đồng tiền của nước này sẽ có xu hướng bị<br /> mất giá.<br /> • Lãi suất tăng lên sẽ dẫn tới tăng giá đồng tiền của nước đó,<br /> và lãi suất giảm sẽ dẫn đến sụt giá đồng tiền của nước đó<br /> <br /> 5<br /> <br />