Đề án Tốt nghiệp Thạc sĩ: Phân tích báo cáo tài chính tại Công ty cổ phần Chứng khoán SSI

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:104

Thêm vào BST

Báo xấu

4
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đề án "Phân tích báo cáo tài chính tại Công ty cổ phần Chứng khoán SSI" được hoàn thành với mục tiêu nhằm phân tích toàn diện tình hình tài chính của Công ty Cổ phần Chứng khoán SSI dựa trên các báo cáo tài chính trong giai đoạn 03 năm từ năm 2021 đến 2023. Qua đó, có cái nhìn toàn diện về tình hình hoạt động kinh doanh của SSI, đánh giá về điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức của công ty để đưa ra một số giải pháp nhằm nâng cao năng lực tài chính của SSI.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đề án Tốt nghiệp Thạc sĩ: Phân tích báo cáo tài chính tại Công ty cổ phần Chứng khoán SSI

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC THƢƠNG MẠI PHẠM THỊ THANH THỦY PHÂN TÍCH BÁO CÁO TÀI CHÍNH TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN CHỨNG KHOÁN SSI ĐỀ ÁN TỐT NGHIỆP THẠC SĨ Hà Nội, 2024
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC THƢƠNG MẠI PHẠM THỊ THANH THỦY PHÂN TÍCH BÁO CÁO TÀI CHÍNH TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN CHỨNG KHOÁN SSI Ngành: Kế toán Mã số: 8340301 ĐỀ ÁN TỐT NGHIỆP THẠC SĨ Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS.TS. Nguyễn Quang Hùng HÀ NỘI, 2024
i LỜI CAM DOAN Tôi xin cam đoan bản đề án “Phân tích báo cáo tài chính tại Công ty cổ phần Chứng khoán SSI” là công trình nghiên cứu khoa học độc lập của tôi, chưa từng được sử dụng để bảo vệ một học vị nào. Các số liệu và kết quả sử dụng trong đề án là hoàn toàn trung thực và có trích dẫn nguồn gốc rõ ràng. Hà Nội, ngày tháng năm 2024 TÁC GIẢ ĐỀ ÁN Phạm Thị Thanh Thủy
ii LỜI CẢM ƠN Trong quá trình học tập, nghiên cứu tại khoa Sau Đại học Trường Đại học Thương mại, tôi vô cùng biết ơn Ban giám hiệu nhà trường, thầy cô giảng viên cùng nhân viên trong trường đã giúp đỡ và tạo điều kiện thuận lợi cho tôi trong quá trình thực hiện đề án tốt nghiệp thạc sĩ Kế toán: “Phân tích báo cáo tài chính tại Công ty Cổ phần Chứng khoán SSI”. Đặc biệt, tôi cũng muốn gửi lời cảm ơn sâu sắc tới PGS,TS. Nguyễn Quang Hùng đã tận tình hướng dẫn, hỗ trợ và giúp đỡ tôi trong quá trình thực hiện hiện đề tài. Cuối cùng, tôi xin chân thành cảm ơn gia đình, bạn bè và những người thân yêu đã luôn động viên và đồng hành cùng tôi trong suốt thời gian qua. Một lần nữa, tôi xin gửi lời cảm ơn sâu sắc đến tất cả những người đã đồng hành và hỗ trợ tôi trong quá trình thực hiện đề án tốt nghiệp thạc sĩ Kế toán. Kính chúc các thầy cô giáo cùng gia đình luôn mạnh khỏe, công tác tốt, chúc cho toàn thể Công ty Cổ phần Chứng khoán SSI ngày càng phát triển hơn nữa. Tôi xin chân thành cảm ơn!
iii MỤC LỤC LỜI CAM DOAN ...................................................................................................... i LỜI CẢM ƠN ........................................................................................................... ii MỤC LỤC ................................................................................................................ iii DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT ....................................................................................v DANH MỤC CÁC HÌNH ẢNH ............................................................................. vi DANH MỤC CÁC BẢNG ...................................................................................... vi DANH MỤC CÁC HÌNH ....................................................................................... vi TÓM TẮT NỘI DUNG ĐỀ ÁN ............................................................................ vii PHẦN MỞ ĐẦU ........................................................................................................1 1. Lý do lựa chọn chủ đề của đề án ..........................................................................1 2. Mục tiêu và nhiệm vụ của đề án ..........................................................................2 3. Đối tƣợng và phạm vi của đề án ..........................................................................2 4. Quy trình và phƣơng pháp thực hiện đề án .......................................................3 5. Kết cấu đề án .........................................................................................................4 PHẦN 1. LÝ LUẬN CHUNG VỀ PHÂN TÍCH BÁO CÁO TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP .....................................................................................................5 1.1. Cơ sở lý luận .......................................................................................................5 1.1.1. Các khái niệm cơ bản ......................................................................................5 1.1.2. Vai trò của Phân tích báo cáo tài chính .........................................................6 1.2. Lý luận chung về phân tích báo cáo tài chính doanh nghiệp .........................7 1.2.1. Cơ sở dữ liệu phân tích báo cáo tài chính doanh nghiệp ............................7 1.2.2. Quy trình phân tích báo cáo tài chính.........................................................10 1.2.3. Phƣơng pháp phân tích báo cáo tài chính .................................................. 11 1.2.4. Nội dung phân tích báo cáo tài chính ..........................................................12 1.3. Cơ sở thực tiễn ..................................................................................................15 1.3.1. Kinh nghiệm thực tiễn tại các đơn vị bên ngoài .........................................15 1.3.2. Bài học rút ra về vấn đề liên quan tới đề án ...............................................16 TIỂU KẾT CHƢƠNG 1 .........................................................................................17 PHẦN 2. PHÂN TÍCH BÁO CÁO TÀI CHÍNH CÔNG TY CỔ PHẦN CHỨNG KHOÁN SSI ............................................................................................18 2.1. Tổng quan về Công ty Cổ phần Chứng khoán SSI .......................................18
iv 2.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển của Công ty cổ phần Chứng khoán SSI ...................................................................................................................................18 2.1.2. Đặc điểm hoạt động sản xuất kinh doanh của Công ty Cổ phần Chứng khoán SSI .................................................................................................................19 2.1.3. Cơ cấu tổ chức quản lý của Công ty Cổ phần Chứng khoán SSI .............20 2.2. Phân tích báo cáo tài chính Công ty Cổ phần Chứng khoán SSI ................22 2.2.1. Phân tích cấu trúc tài chính, tình hình đảm bảo nguồn vốn cho hoạt động kinh doanh của Công ty ..........................................................................................22 2.2.2. Phân tích tình hình công nợ và khả năng thanh toán của Công ty ..........29 2.2.3. Phân tích kết quả và hiệu quả kinh doanh của Công ty ............................35 2.2.4. Phân tích tình hình lƣu chuyển tiền tệ của Công ty ...................................45 2.3. Kết luận .............................................................................................................46 2.3.1. Những kết quả đạt đƣợc ...............................................................................46 2.3.2. Những hạn chế và nguyên nhân hạn chế ....................................................47 2.4. Gải pháp ............................................................................................................48 2.4.1. Một số giải pháp nhằm khắc phục sự giảm tỷ suất lợi nhuận ..................48 2.4.2. Một số giải pháp nhằm giảm tỷ lệ chi phí quản lý/doanh thu...................49 2.4.3. Một số giải pháp giúp SSI hạn chế rủi ro tín dụng ....................................50 TIỂU KẾT CHƢƠNG 2 .........................................................................................52 PHẦN 3. CÁC ĐỀ XUẤT VÀ KIẾN NGHỊ GIẢI PHÁP NÂNG CAO NĂNG LỰC TÀI CHÍNH TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN CHỨNG KHOÁN SSI .............53 3.1. Đề xuất tổ chức thực hiện ................................................................................53 3.1.1. Bối cảnh thực hiện đề án ..............................................................................53 3.1.2. Phân công trách nhiệm thực hiện đề án ......................................................54 KẾT LUẬN ..............................................................................................................55 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC
v DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT TT Chữ viết tắt Diễn giải nghĩa 1 SSI Công ty Cổ phần Chứng khoán SSI 2 FVTPL Giá trị hợp lý thông qua lãi hoặc lỗ 3 VNĐ Việt Nam Đồng 4 QTRR Quản trị rủi ro 5 KTNB Kiểm toán nội bộ 6 KSNB Kiểm soát Nội bộ 7 BCTC Báo cáo tài chính
vi DANH MỤC CÁC HÌNH ẢNH Số hiệu Tên hình ảnh Trang 2.1 Công ty Cổ phần Chứng khoán SSI 17 2.2 Sơ đồ cơ cấu tổ chức của Công ty Cổ phần Chứng khoán SSI 19 DANH MỤC CÁC BẢNG Số hiệu Tên bảng Trang 2.1 Bảng phân tích cơ cấu tài sản của SSI giai đoạn 2021 - 2023 21 Bảng phân tích cơ cấu nguồn vốn của SSI giai đoạn 2021 - 2.2 25 2023 Bảng phân tích mối quan hệ giữa tài sản và nguồn vốn của SSI 2.3 27 giai đoạn 2021 đến 2023 2.4 Một số chỉ tiêu của SSI giai đoạn 2021 - 2023 28 2.5 Một số chỉ số thanh toán của SSI giai đoạn 2021 - 2023 31 2.6 Kết quả hoạt động kinh doanh của SSI giai đoạn 2021 - 2023 35 2.7 Một số chỉ số sinh lời của SSI giai đoạn 2021 - 2023 42 2.8 Bảng lưu chuyển tiền tệ của SSI giai đoạn 2021 - 2023 44 DANH MỤC CÁC HÌNH Số hiệu Tên hình Trang 2.1 Cơ cấu tài sản SSI giai đoạn 2021 - 2023 22 2.2 Cơ cấu nguồn vốn SSI giai đoạn 2021 - 2023 26 2.3 Doanh thu và lợi nhuận SSI giai đoạn 2021 - 2023 36 2.4 Cơ cấu doanh thu SSI giai đoạn 2021 - 2023 37 2.5 Cơ cấu chi phí hoạt động SSI giai đoạn 2021 - 2023 40
vii TÓM TẮT NỘI DUNG ĐỀ ÁN Đề án "Phân tích báo cáo tài chính tại Công ty Cổ phần Chứng khoán SSI" là một nghiên cứu chuyên sâu về tình hình tài chính và hoạt động kinh doanh của SSI - một trong những doanh nghiệp hàng đầu trong lĩnh vực chứng khoán tại Việt Nam. Đề án tập trung các nội dung đi sâu vào việc phân tích báo cáo tài chính của công ty trong những năm gần đây (giai đoạn từ năm 2021 đến năm 2023). Thông qua việc phân tích cấu trúc tài chính, tình hình đảm bảo nguồn vốn cho hoạt động kinh doanh; phân tích tình hình công nợ và khả năng thanh toán; phân tích kết quả và hiệu quả kinh doanh; phân tích tình hình lưu chuyển tiền tệ để đưa ra một cái nhìn trực diện và bao quát tình hình tài chính, hoạt động kinh doanh của công ty. Qua quá trình phân tích báo cáo tài chính, đề án đã tổng hợp kết quả phân tích và đánh giá về tình hình tài chính và hoạt động kinh doanh của SSI, đồng thời trình bày các khuyến nghị và đề xuất nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động tài chính và kinh doanh của công ty. Các kết quả này có tính ứng dụng thiết thực trong việc hỗ trợ các nhà đầu tư đưa ra quyết định đầu tư, cũng như việc quản trị tài chính và hoạch định chiến lược kinh doanh tại Công ty Cổ phần Chứng khoán SSI nói riêng, các doanh nghiệp khác trong lĩnh vực chứng khoán nói chung. Kết quả của đề án cho thấy, mặc dù Công ty Cổ phần Chứng khoán SSI đang hoạt động có hiệu quả, nhưng vẫn còn một số điểm cần được cải thiện như tăng cường nguồn vốn chủ sở hữu, tăng cường kiểm soát các khoản nợ ngắn hạn. Các khuyến nghị và đề xuất trong đề án có thể được ứng dụng không chỉ tại Công ty Cổ phần Chứng khoán SSI mà còn có thể áp dụng cho các doanh nghiệp khác trong ngành chứng khoán, giúp cải thiện hiệu quả hoạt động tài chính và kinh doanh. Tóm lại, đề án "Phân tích báo cáo tài chính tại Công ty Cổ phần Chứng khoán SSI" cung cấp một bức tranh toàn cảnh về tình hình tài chính và hoạt động kinh doanh của công ty, đồng thời đưa ra các khuyến nghị và đề xuất có giá trị thực tiễn, góp phần nâng cao hiệu quả quản trị tài chính và hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.
1 PHẦN MỞ ĐẦU 1. Lý do lựa chọn chủ đề của đề án Trong bối cảnh nền kinh tế Việt Nam đang phát triển và hội nhập sâu rộng với thế giới, việc phân tích báo cáo tài chính của các doanh nghiệp là hết sức cần thiết. Đây là công cụ quan trọng giúp các nhà đầu tư, các bên liên quan đánh giá chính xác tình hình tài chính, hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, từ đó đưa ra các quyết định đầu tư, kinh doanh phù hợp. Trong lĩnh vực chứng khoán, việc phân tích báo cáo tài chính càng trở nên quan trọng hơn. Các công ty chứng khoán như SSI đóng vai trò then chốt trong việc vận hành thị trường vốn, cung cấp các dịch vụ tài chính cho các nhà đầu tư. Do đó, hiểu rõ tình hình tài chính, khả năng sinh lời và rủi ro của SSI sẽ giúp các nhà đầu tư ra quyết định đầu tư đúng đắn, góp phần phát triển thị trường chứng khoán Việt Nam. Bên cạnh đó, phân tích báo cáo tài chính của SSI còn có ý nghĩa quan trọng đối với chính doanh nghiệp này. Việc phân tích sẽ giúp ban lãnh đạo SSI nhận diện được điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức trong hoạt động kinh doanh. Từ đó, họ có thể đưa ra các chiến lược, giải pháp phù hợp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động, tăng cường năng lực cạnh tranh của công ty. Thực tế, hiện nay đã có các đề án nghiên cứu phân tích báo cáo tài chính tại các công ty chứng khoán tại Việt Nam với tổng quan gần sát với đề tài “Phân tích báo cáo tài chính tại Công ty Cổ phần Chứng khoán SSI” như đề tài “Phân tích báo cáo tài chính của Công ty Cổ phần ACC-244 của tác giả Tạ Linh Giang (2020), đề tài “Phân tích tình hình tài chính Công ty Cổ phần Chứng khoán Phượng Hoàng” của tác giả Hà Thị Mai Hương (2014),… Các đề tài nghiên cứu trên góp phần làm rõ tầm quan trọng của việc phân tích báo cáo tài chính tại các doanh nghiệp tại Việt Nam. Xuất phát từ tầm quan trọng to lớn của việc phân tích báo cáo tài chính, tác giả nhận thấy đề tài "Phân tích báo cáo tài chính tại Công ty Cổ phần Chứng khoán SSI" là rất cần thiết và có ý nghĩa thực tiễn cao. Kết quả của đề tài không chỉ giúp tác giả nâng cao kiến thức, kỹ năng phân tích tài chính mà còn mang lại những thông tin, đánh giá hữu ích cho các nhà đầu tư, lãnh đạo SSI cũng như các bên liên quan.
2 2. Mục tiêu và nhiệm vụ của đề án Mục tiêu của đề án: Thực hiện phân tích toàn diện tình hình tài chính của Công ty Cổ phần Chứng khoán SSI dựa trên các báo cáo tài chính trong giai đoạn 03 năm từ năm 2021 đến 2023. Qua đó, có cái nhìn toàn diện về tình hình hoạt động kinh doanh của SSI, đánh giá về điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức của công ty để đưa ra một số giải pháp nhằm nâng cao năng lực tài chính của SSI. Để đạt được mục tiêu trên, nhiệm vụ của đề án là thu thập và hệ thống các vấn đề lý luận về báo cáo tài chính và phân tích các báo cáo tài chính của SSI giai đoạn 2021 - 2023, phân tích và đánh giá tình hình tài chính của Công ty. Cuối cùng, đưa ra đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động tài chính và kinh doanh của SSI. 3. Đối tƣợng và phạm vi của đề án 3.1. Đối tƣợng nghiên cứu Đối tượng chính của đề án là các báo cáo tài chính của Công ty Cổ phần Chứng khoán SSI, một trong những công ty chứng khoán hàng đầu tại Việt Nam. 3.2. Phạm vi nghiên cứu - Về mặt thời gian:  Đề án tập trung phân tích báo cáo tài chính của SSI trong giai đoạn 3 năm, từ 2021 đến 2023. Việc lựa chọn giai đoạn này nhằm phản ánh được tình hình tài chính và hoạt động kinh doanh của SSI trong thời kỳ ảnh hưởng bởi đại dịch COVID-19 cũng như những nỗ lực phục hồi và phát triển của công ty trong các năm gần đây. - Về mặt nội dung:  Báo cáo tài chính của Công ty Cổ phần Chứng khoán SSI: phân tích cấu trúc tài chính, tình hình đảm bảo nguồn vốn, hiệu quả kinh doanh, tình hình lưu chuyển tiền tệ qua việc phân tích Bảng cân đối kế toán, Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh, Báo cáo lưu chuyển tiền tệ và các chỉ tiêu tài chính đặc thù của công ty. - Về phạm vi địa lý:  Đề án tập trung phân tích hoạt động tài chính của SSI, một công ty chứng khoán niêm yết trên Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội. Thông qua việc xác định rõ đối tượng và phạm vi nghiên cứu, đề án sẽ cung cấp một bức tranh toàn diện về tình hình tài chính và hoạt động kinh doanh của
3 Công ty Cổ phần Chứng khoán SSI, làm cơ sở để đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của công ty trong thời gian tới. 4. Quy trình và phƣơng pháp thực hiện đề án 4.1. Quy trình thực hiện đề án - Bước 1: Thu thập và xử lý dữ liệu  Thu thập các báo cáo tài chính của SSI (bảng cân đối kế toán, báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh, báo cáo lưu chuyển tiền tệ) trong giai đoạn 2021 - 2023.  Thu thập các thông tin liên quan khác như tình hình hoạt động, chiến lược kinh doanh của SSI.  Kiểm tra tính đầy đủ, chính xác của dữ liệu thu thập được. - Bước 2: Phân tích định lượng  Tính toán và phân tích các chỉ số tài chính chủ yếu như: khả năng thanh toán, cơ cấu vốn, hiệu quả hoạt động, khả năng sinh lời, rủi ro tài chính.  Phân tích xu hướng biến động của các chỉ tiêu tài chính trong giai đoạn 2021 - 2023. - Bước 3: Phân tích định tính  Đánh giá tình hình tài chính và hoạt động kinh doanh của SSI dựa trên kết quả phân tích định lượng.  Phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến tình hình tài chính và hoạt động kinh doanh của SSI.  Đánh giá các điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức của SSI. - Bước 4. Đề xuất giải pháp  Đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động tài chính và kinh doanh của SSI. 4.2. Phƣơng pháp thực hiện - Phương pháp thu thập dữ liệu:  Sử dụng các nguồn dữ liệu thứ cấp như báo cáo tài chính, báo cáo thường niên, thông tin công bố của SSI và các công ty cùng ngành.  Tham khảo các nghiên cứu, báo cáo liên quan đến SSI và ngành chứng khoán. - Phương pháp phân tích, xử lý dữ liệu:  Sử dụng các kỹ thuật phân tích tài chính như phân tích các chỉ số tài chính, phân tích xu hướng, so sánh.
4 - Phương pháp dự báo và đề xuất:  Đề xuất các giải pháp dựa trên kết quả phân tích phù hợp với tình hình thực tế của SSI. Việc thực hiện các phương pháp nghiên cứu trên giúp tác giả thực hiện đề án một cách hoàn chỉnh, cung cấp một bức tranh toàn diện về tình hình tài chính và hoạt động kinh doanh của Công ty Cổ phần Chứng khoán SSI, từ đó đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của công ty. 5. Kết cấu đề án Ngoài phần mở đầu và kết luận, nội dung đề án gồm có 03 phần: Phần 1: Lý luận chung về phân tích báo cáo tài chính doanh nghiệp Phần 2: Phân tích báo cáo tài chính Công ty Cổ phần Chứng khoán SSI Phần 3: Các đề xuất và kiến nghị giải pháp nâng cao năng lực tài chính tại Công ty Cổ phần Chứng khoán SSI
5 PHẦN 1. LÝ LUẬN CHUNG VỀ PHÂN TÍCH BÁO CÁO TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP 1.1. Cơ sở lý luận 1.1.1. Các khái niệm cơ bản 1.1.1.1. Báo cáo tài chính Báo cáo tài chính là hệ thống thông tin kinh tế, tài chính của đơn vị kế toán được trình bày theo biểu mẫu quy định tại chuẩn mực kế toán và chế độ kế toán. Báo cáo tài chính dùng để cung cấp thông tin về tình hình tài chính, tình hình kinh doanh và các luồng tiền của một doanh nghiệp, đáp ứng yêu cầu quản lý của chủ doanh nghiệp, cơ quan Nhà nước và nhu cầu hữu ích của những người sử dụng trong việc đưa ra các quyết định kinh tế. Báo cáo tài chính cung cấp những thông tin của một doanh nghiệp về tài sản; nợ phải trả; vốn chủ sở hữu; doanh thu, thu nhập khác, chi phí sản xuất kinh doanh và chi phí khác; lãi, lỗ và phân chia kết quả kinh doanh; các luồng tiền. Ngoài các thông tin này, doanh nghiệp còn phải cung cấp các thông tin khác trong “Bản thuyết minh Báo cáo tài chính” nhằm giải trình thêm về các chỉ tiêu đã phản ánh trên các Báo cáo tài chính tổng hợp và các chính sách kế toán đã áp dụng để ghi nhận các nghiệp vụ kinh tế phát sinh, lập và trình bày Báo cáo tài chính. Báo cáo tài chính có một số đặc điểm sau: - Là công cụ truyền đạt thông tin tài chính chính thức của doanh nghiệp. - Cung cấp những thông tin chính xác, trung thực về tình hình tài chính, khả năng sinh lời và khả năng thanh toán nợ của doanh nghiệp. - Bao gồm các báo cáo: báo cáo cân đối kế toán, báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh, báo cáo lưu chuyển tiền tệ. - Được lập theo định kỳ 6 tháng hoặc 1 năm và được soát xét, kiểm toán độc lập. - Cung cấp thông tin cho các bên như nhà đầu tư, ngân hàng, nhà quản lý...để đánh giá hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Do đó, báo cáo tài chính được coi là "con mắt" quan trọng để nắm bắt tình hình tài chính của một doanh nghiệp.
6 1.1.1.2. Các loại Báo cáo tài chính doanh nghiệp - Bảng cân đối kế toán:  Phản ánh tình hình tài sản, nợ phải trả và vốn chủ sở hữu của doanh nghiệp tại một thời điểm nhất định.  Cho biết cơ cấu tài sản, nguồn vốn của doanh nghiệp. - Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh:  Phản ánh doanh thu, chi phí và lợi nhuận của doanh nghiệp trong một kỳ kế toán.  Cho biết hiệu quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. - Báo cáo lưu chuyển tiền tệ:  Phản ánh nguồn tiền và cách thức sử dụng tiền của doanh nghiệp trong một kỳ kế toán.  Cho biết khả năng thanh toán và tình hình dòng tiền của doanh nghiệp. - Thuyết minh báo cáo tài chính:  Cung cấp thông tin bổ sung giúp người đọc hiểu rõ hơn về các con số trong báo cáo tài chính.  Thuyết minh báo cáo tài chính trình bày các thông tin về các nguyên tắc kế toán mà doanh nghiệp áp dụng; giải thích các khoản mục một cách chi tiết về các khoản trong bảng cân đối kế toán và báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh; cũng như thông tin về các rủi ro tài chính, nợ phải trả, các yếu tố có thể ảnh hưởng đến hoạt động của doanh nghiệp. - Các báo cáo khác: Báo cáo quản trị, báo cáo tình hình sử dụng vốn, báo cáo tình hình đầu tư, v.v. Các báo cáo tài chính này cung cấp thông tin quan trọng giúp các bên liên quan hiểu rõ tình hình tài chính và hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. 1.1.2. Vai trò của Phân tích báo cáo tài chính Phân tích báo cáo tài chính là quá trình phân chia, phân loại hệ thống chỉ tiêu phản ánh trên các báo cáo tài chính theo nhiều hướng khác nhau rồi sử dụng các kỹ thuật liên hệ, so sánh, đối chiếu và tổng hợp nhằm cung cấp thông tin tài chính hữu ích cho quản lý. Phân tích báo cáo tài chính nhằm cung cấp thông tin và đánh giá về hiệu suất tài chính của một doanh nghiệp. Qua việc xem xét các chỉ số, tỷ lệ và thông tin khác trong báo cáo tài chính, người phân tích có thể đánh giá sức khỏe tài chính, khả năng sinh lời, khả năng thanh toán nợ và hiệu suất hoạt động của doanh nghiệp.
7 Phân tích báo cáo tài chính cung cấp cái nhìn toàn diện về tình hình tài chính và hoạt động kinh doanh của một doanh nghiệp, giúp nhà đầu tư, ngân hàng, quản lý doanh nghiệp và các bên liên quan khác có thông tin để đưa ra quyết định đúng đắn về đầu tư, cho vay, đánh giá giá trị doanh nghiệp và xác định các vấn đề cần cải thiện trong hoạt động kinh doanh. 1.2. Lý luận chung về phân tích báo cáo tài chính doanh nghiệp 1.2.1. Cơ sở dữ liệu phân tích báo cáo tài chính doanh nghiệp 1.2.1.1. Hệ thống báo cáo tài chính Căn cứ trên Báo cáo tài chính niên độ: Báo cáo tài chính được lập cho toàn bộ hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp trong 1 niên độ kế toán. - Thời điểm: Được lập sau khi kết thúc niên độ kinh doanh, thường từ 1/1 đến 31/12 hàng năm. - Nội dung bao gồm:  Bảng cân đối kế toán niên độ: Thể hiện tài sản, nguồn vốn và kết quả hoạt động cuối năm.  Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh niên độ: Trình bày kết quả sản xuất kinh doanh trong cả năm.  Thuyết minh báo cáo tài chính niên độ. - Mục đích: Cung cấp bức tranh tổng quan, toàn diện về hoạt động và kết quả tài chính trong năm kinh doanh của doanh nghiệp. Căn cứ trên Báo cáo tài chính quý, bán niên: Báo cáo tài chính được lập cho hoạt động sản xuất kinh doanh trong một quý hoặc nửa năm. - Thời điểm:  Báo cáo quý: Được lập sau khi kết thúc quý 1, quý 2, quý 3, quý 4.  Báo cáo bán niên: Được lập sau 6 tháng đầu năm hoặc 6 tháng cuối năm. - Nội dung: Bao gồm Bảng cân đối kế toán, Báo cáo kết quả kinh doanh tổng hợp trong thời gian đó. - Mục đích: Cung cấp thông tin tài chính theo định kỳ, phục vụ nhu cầu giám sát và điều hành hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Đồng thời so sánh, đánh giá kết quả đạt được so với kế hoạch để kịp thời điều chỉnh. Căn cứ trên Thuyết minh báo cáo tài chính: trình bày các chính sách kế toán và giải trình cho báo cáo tài chính niên độ, quý, bán niên.
8 - Nội dung chính:  Trình bày các chính sách kế toán được áp dụng quan trọng ảnh hưởng đến báo cáo tài chính.  Giải trình phương pháp xác định và hạch toán các chỉ tiêu tài chính trọng yếu.  Trình bày các sự kiện, giao dịch kinh tế có ảnh hưởng đến báo cáo tài chính. - Mục đích: Giúp người sử dụng báo cáo hiểu rõ về cơ sở, phương pháp và quá trình lập báo cáo; đánh giá đúng đắn những con số được trình bày trong báo cáo tài chính. Căn cứ trên Dữ liệu ngành hàng: gồm các thông tin liên quan đến ngành nghề mà doanh nghiệp đang hoạt động). - Nội dung:  Quy mô và tốc độ tăng trưởng của ngành trong nhiều năm gần đây.  Cấu trúc ngành hàng, số lượng doanh nghiệp hoạt động.  Xu hướng phát triển của ngành, sản phẩm mới được nghiên cứu.  Mức độ cạnh tranh trong ngành, rào cản gia nhập ngành. - Nguồn: Báo cáo nghiên cứu thị trường từ các tổ chức chuyên môn. - Mục đích: Phân tích môi trường ngành hàng, đánh giá cơ hội và thách thức đối với hoạt động kinh doanh. Căn cứ trên Thông tin trên website, báo chí (gồm các thông tin tài chính và hoạt động của doanh nghiệp được công bố rộng rãi trên các phương tiện truyền thông). - Nội dung:  Báo cáo phân tích ngành hàng, doanh nghiệp từ các tổ chức tín dụng, chứng khoán.  Thông tin hoạt động mới trên website chính thức của doanh nghiệp.  Bài viết trên báo chí liên quan đến hoạt động sản xuất kinh doanh. - Mục đích: Cập nhật thêm thông tin ngoài báo cáo tài chính hàng năm của doanh nghiệp. 1.2.1.2. Cơ sở dữ liệu khác Sự tồn tại, phát triển hay quá trình suy thoái của doanh nghiệp chịu ảnh hưởng từ nhiều yếu tố khác nhau. Những yếu tố này có thể được phân chia thành hai nhóm chính: yếu tố bên trong và yếu tố bên ngoài, đồng thời cũng có thể phân loại theo tính chất chủ quan và khách quan.
9 Các dữ liệu bên trong: Các yếu tố bên trong bao gồm những khía cạnh thuộc về tổ chức của doanh nghiệp, như trình độ quản lý, ngành nghề, sản phẩm, hàng hóa và dịch vụ mà doanh nghiệp cung cấp. Ngoài ra, quy trình công nghệ, năng lực lao động và văn hóa doanh nghiệp cũng là những yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động. Các dữ liệu bên ngoài: Các yếu tố bên ngoài là những yếu tố mang tính khách quan, bao gồm chế độ chính trị, tình hình xã hội, tăng trưởng kinh tế, tiến bộ khoa học kỹ thuật, cũng như các chính sách tài chính, tiền tệ và thuế của nhà nước. Những yếu tố này có thể tác động mạnh mẽ đến hoạt động và sự phát triển của doanh nghiệp. Phân tích tài chính không chỉ đơn thuần dừng lại ở việc nghiên cứu các báo cáo tài chính. Nó còn bao gồm việc dự đoán tài chính và kết quả tương lai của doanh nghiệp. Để đưa ra những quyết định phù hợp, cần tập hợp đầy đủ các thông tin liên quan đến tình hình tài chính của doanh nghiệp, bao gồm thông tin về kinh tế chung, tiền tệ, thuế khóa, ngành kinh tế mà doanh nghiệp hoạt động, và các yếu tố pháp lý liên quan. Nhìn chung, việc tích hợp các dữ liệu về thị trường, ngành nghề và đối thủ cạnh tranh vào cơ sở dữ liệu phân tích báo cáo tài chính sẽ giúp doanh nghiệp có cái nhìn toàn diện hơn về tình hình tài chính, hoạt động kinh doanh và cạnh tranh, từ đó ra được các quyết định chiến lược hiệu quả hơn. - Các thông tin của bản thân doanh nghiệp: Các thông tin của bản thân doanh nghiệp bao gồm các yếu tố như chiến lược và sách lược kinh doanh trong từng giai đoạn, tình hình và kết quả hoạt động kinh doanh, cũng như việc tạo lập, phân phối và sử dụng vốn. Các thông tin này thể hiện qua những giải trình từ phía nhà quản lý, cùng với báo cáo tài chính, báo cáo kế toán quản trị, báo cáo thống kê và hạch toán nghiệp vụ.  Khi thực hiện phân tích tài chính doanh nghiệp, các nhà phân tích không chỉ dựa vào hệ thống báo cáo tài chính mà còn kết hợp nhiều nguồn dữ liệu khác nhau như báo cáo quản trị, báo cáo chi tiết, tài liệu kế toán và thống kê, cùng với bảng công khai một số chỉ tiêu tài chính. Những nguồn dữ liệu này giúp các nhà phân tích có cái nhìn tổng quan và đánh giá chính xác về nhiều khía cạnh trong hoạt động
10 tài chính. Tuy nhiên, hầu hết các dữ liệu này chỉ được sử dụng nội bộ, ngoại trừ những chỉ tiêu tài chính công khai.  Trong số các dữ liệu này thì hệ thống báo cáo kế toán quản trị thường được sử dụng nhiều nhất. Khác với báo cáo tài chính, báo cáo kế toán quản trị cung cấp thông tin chi tiết về tài sản, nguồn hình thành tài sản theo từng đối tượng cụ thể cũng như tình hình và kết quả của từng hoạt động sản xuất, kinh doanh. Những báo cáo này đáp ứng nhu cầu quản lý và điều hành của doanh nghiệp một cách hiệu quả.  Các thông tin cần thu thập phục vụ cho phân tích tài chính rất phong phú và đa dạng. Một số thông tin là công khai, một số khác chỉ dành cho những cá nhân có lợi ích liên quan đến sự tồn tại của doanh nghiệp. Thông tin có thể đến từ báo chí hoặc các tổ chức tài chính, nhưng cũng có những thông tin chỉ có trong nội bộ doanh nghiệp. 1.2.2. Quy trình phân tích báo cáo tài chính - Bước 1: Thu thập thông tin tài chính từ các báo cáo tài chính chính yếu của doanh nghiệp như bảng cân đối kế toán, báo cáo kết quả kinh doanh, báo cáo lưu chuyển tiền tệ… Ngoài ra, cũng thu thập các thông tin bổ sung như báo cáo điều chỉnh và các tài liệu liên quan khác. - Bước 2: Xác định mục tiêu phân tích là gì, ví dụ như để đánh giá hiệu suất tài chính, định giá công ty, phân tích độ tin cậy của doanh nghiệp, thẩm định khả năng tài chính, hay tìm hiểu về cấu trúc vốn.... - Bước 3: Chuẩn bị dữ liệu tài chính để phân tích. - Bước 4: Thực hiện phân tích theo chiều ngang - so sánh các chỉ số tài chính trên nhiều giai đoạn thời gian để xác định xu hướng và biến động của dữ liệu. Phân tích theo chiều ngang giúp nhận biết sự thay đổi và phát hiện các mô hình tài chính. - Bước 5: Phân tích theo chiều dọc - phân tích các thành phần của báo cáo tài chính để hiểu rõ hơn về cấu trúc tài chính của doanh nghiệp. Ví dụ: phân tích các khoản thu chi, cấu trúc tài sản và nợ, và cơ cấu vốn chủ sở hữu. - Bước 6: Sử dụng các phương pháp phân tích tài chính như tỷ lệ tài chính, phân tích đòn bẩy tài chính, phân tích hoạt động kinh doanh, và phân tích lợi nhuận. - Bước 7: Đưa ra nhận định và kết luận về tình hình tài chính của doanh nghiệp. Đánh giá các yếu điểm và mạnh điểm, nhận diện các vấn đề tiềm ẩn và đề xuất biện pháp cải thiện.
11 1.2.3. Phƣơng pháp phân tích báo cáo tài chính - Phương pháp so sánh: Được sử dụng để phân tích, đánh giá sự thay đổi của các khoản mục/chỉ tiêu thông qua việc sử dụng báo cáo tài chính của nhiều năm liên tiếp.  Phương pháp so sánh phân tích sự thay đổi trong khoảng thời gian từ 2 đến 3 năm, cả về số tuyệt đối lẫn số tương đối của các chỉ tiêu trong báo cáo tài chính. Phương pháp này cũng giúp phân tích xu hướng dài hạn bằng cách so sánh số liệu của các năm sau với năm gốc.  Thông qua việc áp dụng phương pháp so sánh, các nhà phân tích có thể đưa ra nhận định về chiều hướng, tốc độ và xu hướng biến động của các khoản mục hoặc chỉ tiêu qua các năm so với năm gốc.  Phương pháp so sánh có ưu điểm về tính đơn giản và dễ dàng trong việc áp dụng, cho phép rút ra những xu thế rõ ràng của các chỉ tiêu. Tuy nhiên, nhược điểm của nó là không đánh giá được chất lượng của các thông tin được sử dụng trong quá trình phân tích. - Phương pháp phân tích tỷ số tài chính: Sử dụng các chỉ số tài chính để đánh giá hiệu quả hoạt động, khả năng thanh toán, cơ cấu vốn và khả năng sinh lời của doanh nghiệp.  Ưu điểm: Phương pháp có tính thực tiễn cao, các điều kiện áp dụng ngày càng được hoàn thiện, bổ sung để phù hợp hơn với thực tế.  Nhược điểm: Phương pháp phân tích tỷ số tài chính khó phản ánh toàn diện bức tranh tài chính, nó chỉ cung cấp cái nhìn hạn chế về mối quan hệ giữa các chỉ tiêu. Do đó, kết luận dễ có sai lệch và tính phụ thuộc vào dữ liệu rất cao. - Phương pháp phân tích dòng tiền: Phân tích dòng tiền của doanh nghiệp để đánh giá khả năng sinh lời, khả năng thanh toán và sự ổn định của dòng tiền. - Phương pháp liên hệ đối chiếu: Dùng để nghiên cứu, xem xét mối liên hệ kinh tế giữa các sự kiện và hiện tượng kinh tế đồng thời xem xét tính cân đối của chỉ tiêu kinh tế trong quá trình hoạt động.  Khi áp dụng phương pháp này, cần chú ý đến các mối liên hệ nội tại, có tính ổn định và lặp đi lặp lại. Điều này bao gồm việc xem xét các liên hệ xuôi và ngược cũng như tính cân đối tổng thể và từng phần.